Morali i pamundur kur bashkëpunon me një shtet amoral në thelb
Kompania më e madhe e mbrojtjes në Izrael, Elbit Systems, është pezulluar nga agjencia e prokurimit të NATO-s në mes të një hetimi të madh për korrupsion, zbulon Follow the Money (FTM) së bashku me mediat partnere La Lettre, Le Soir dhe Knack.
Agjencia e Prokurimit dhe Mbështetjes së NATO-s (NSPA) është gjetur në qendër të një skandali të madh korrupsioni, me punonjës aktualë dhe ish-punonjës nën hetim për ryshfet. Disa të dyshuar u arrestuan në maj gjatë bastisjeve policore në shtatë vende, përfshirë Belgjikën dhe Shtetet e Bashkuara.
Kompanitë e mbrojtjes dyshohet se kanë paguar ryshfete me vlerë potencialisht miliona euro për të siguruar kontrata përmes NSPA-së për të furnizuar aleancën ushtarake dhe 32 shtetet e saj anëtare.
Dokumentet e marra nga FTM dhe partnerët e saj mediatikë tregojnë se Elbit – një furnizues kryesor i NATO-s – u pezullua nga NSPA më 31 korrik. Disa nga kontratat e saj në vazhdim janë pezulluar dhe kompanisë i është ndaluar pjesëmarrja në tendera të rinj.
FTM mësoi gjithashtu se një person kyç i lidhur me Elbit – një shtetas italian i identifikuar si Eliau E. – kërkohet ndërkombëtarisht për rolin e tij të dyshuar në dhënien e ryshfetit punonjësve të NSPA-së.
Zyra e prokurorit federal të Belgjikës konfirmoi se kishte lëshuar një urdhër arresti ndërkombëtar për Eliau E. përmes Interpolit më 30 shtator.
60-vjeçari dyshohet për ryshfet dhe përfshirje në krim të organizuar. Ai nuk është arrestuar dhe mund të udhëtojë me identitet të rremë, sipas burimeve të njohura me rastin.
Ndërsa nuk ka informacion publik që e lidh drejtpërdrejt Eliau E. me Elbit, njerëz pranë hetimit thonë se ai luan një rol të rëndësishëm si konsulent për kompaninë. Vetë Elbit nuk është aktualisht nën hetim.
Hetimet për korrupsion ndaj NSPA-së janë ende duke vazhduar në Belgjikë dhe Luksemburg, ku ndodhet selia e agjencisë.
Dy hetime nga autoritetet amerikane u ndërprenë papritur dhe pa shpjegime në korrik, duke ngritur pyetje në lidhje me ndërhyrjen politike, zbuloi FTM në tetor.
NSPA është përgjegjëse për të ndihmuar qeveritë dhe vetë NATO-n të prokurojnë pajisje dhe shërbime ushtarake. Profili dhe portofoli i agjencisë janë rritur ndjeshëm që nga pushtimi i plotë rus i Ukrainës në vitin 2022.
Agjencia pritet të shpenzojë gjithsej 9.5 miliardë euro për të gjitha kontratat e saj këtë vit, një shumë që është pothuajse trefishuar krahasuar me vitin 2021.
Elbit është prodhuesi më i madh i armëve në Izrael, me një xhiro prej gati 7 miliardë dollarësh në vitin 2024.
Kompania me seli në Haifa – e cila prodhon dronë, tanke, municione dhe pajisje të tjera ushtarake – renditet e 25-ta në listën e 100 kompanive më të mëdha të mbrojtjes në botë, të përpiluar nga Instituti Ndërkombëtar i Kërkimeve për Paqen në Stokholm (SIPRI).
Gjatë dekadës së fundit, Elbit i ka shitur NATO-s pajisje ushtarake me vlerë dhjetëra milionë euro, duke përfshirë municione, syze për shikim natën dhe sisteme mbrojtëse nga raketat.
Vlera totale mund të jetë dukshëm më e lartë, pasi shumë kontrata ushtarake dhe shumat e parave të përfshira nuk bëhen kurrë publike. /tesheshi
