Edhe pse numri i varrimeve ka rënë pas hyrjes në fuqi të armëpushimit krahasuar me muajt e parë të luftës izraelite, varrmihësi 65-vjeçar Yousef Abu Hatab thotë se ende varros disa trupa çdo ditë.
Duke varrosur afro 18 mijë trupa gjatë luftës gjenocidale të Izraelit në Gaza, varrmihësi Yousef Abu Hatab është dëshmitar i një prej tragjedive më të rënda në historinë palestineze.
Me një kazmë në dorën e tij të çarë, Abu Hatab, 65 vjeç, varroste trupat që mbërrinin njëri pas tjetrit në qytetin jugor Khan Younis, derisa varrezat u mbushën plot.
Shumica e trupave të varrosur nuk kishin emra, pasi në varre ndodheshin vetëm mbetje trupash të copëtuara nga bombardimet e pandërprera izraelite.
“Ne i varrosëm trupat në kushte jashtëzakonisht të vështira, në varre masive, varre individuale dhe brenda spitaleve, nën një presion të paprecedentë dhe me një numër jashtëzakonisht të lartë viktimash,” tha ai për Anadolu.
Abu Hatab rrëfen se një herë kishte mbikëqyrur varrosjen e 15 trupave në vetëm një varr, për shkak të egërsisë së bombardimeve izraelite.
Lufta izraelite ishte periudha më e vështirë në karrierën e tij, e cila kishte nisur në vitin 2005.
“Gjatë luftës, kam mbikëqyrur varrosjen e midis 17 mijë dhe 18 mijë trupave palestinezë,” tha ai.
Ushtria izraelite ka vrarë gati 71 mijë njerëz, kryesisht gra dhe fëmijë, dhe ka plagosur mbi 171 mijë të tjerë që nga tetori 2023, në një luftë brutale që e ka lënë enklavën në gërmadha.
Sulmi u ndal nën një marrëveshje armëpushimi që hyri në fuqi më 10 tetor. Megjithatë, Izraeli e ka shkelur marrëveshjen në mënyrë të përsëritur.
Sipas Zyrës Mediatike të Qeverisë së Gazës, ushtria izraelite ka vrarë të paktën 405 palestinezë dhe ka plagosur 1.108 të tjerë në sulme që nga hyrja në fuqi e armëpushimit.
Varre masive
Abu Hatab e nis punën e tij në orën 6 të mëngjesit dhe shpesh vazhdon deri pas perëndimit të diellit.
Ndonjëherë ai gërmon me dorë, duke përdorur mjete primitive, dhe mbledh mbetje gurësh e pllakash nga rrënojat e shkaktuara nga bombardimet izraelite, në përpjekje për të rregulluar varret dhe për t’u dhënë dinjitet të vdekurve.
“Situata është bërë e padurueshme. Nuk ka materiale për ndërtimin e varreve, nuk ka qefinë dhe nuk ka mjete pune për shkak të bllokadës izraelite,” tha ai.
Edhe pse numri i varrimeve ka rënë këto ditë nën marrëveshjen e armëpushimit krahasuar me muajt e parë të luftës, Abu Hatab ende varros disa trupa çdo ditë.
“Gjatë luftës, ne varrosnim nga 50 deri në 100 trupa palestinezë çdo ditë. Edhe pse ky numër tani ka rënë, varrezat ende po pranojnë trupa,” tha ai.
Ai kujton se kishte varrosur rreth 550 trupa në një varr të improvizuar brenda Spitalit Nasser në Khan Younis, gjatë një rrethimi izraelit të këtij objekti vitin e kaluar.
Gjatë dy viteve të sulmit izraelit, palestinezët në Gaza u detyruan të krijonin varre të improvizuara masive dhe individuale në lagje, oborre shtëpish, salla dasmash dhe fusha sportive për të varrosur viktimat e tyre.
Sipas Zyrës Mediatike të Qeverisë së Gazës, ushtria izraelite ka shkatërruar 40 nga 60 varreza në enklavë dhe ka vjedhur eshtrat e më shumë se 1.000 palestinezëve.
Po sipas kësaj zyre, 529 palestinezë të vrarë në sulmet izraelite janë zhvarrosur nga varre masive brenda spitaleve, ndërsa më shumë se 10 mijë trupa ende ndodhen nën rrënojat e ndërtesave të shkatërruara.
Izraeli vazhdon të mbajë të mbyllura të gjitha kalimet e Gazës, duke penguar hyrjen e ndihmave humanitare dhe materialeve të nevojshme për rindërtimin e territorit, pavarësisht armëpushimit.
Zërat e funeralëve
Abu Hatab punon i vetëm, duke u marrë me larjen, qefinosjen, varrosjen dhe dokumentimin e trupave, për shkak të mungesës së stafit dhe burimeve.
Ai thotë se ka dokumentuar gjithçka që ka ndodhur me telefonin e tij celular.
“Herë pas here i kam varrosur trupat vetëm me qese, pa gurë, pllaka apo çimento,” tha Abu Hatab, i cili ishte plagosur dy herë nga sulmet izraelite, në vitin 1988 dhe gjatë sulmit të fundit.
Një nga momentet më të vështira për të ishte në korrik, kur u detyrua të hapte varre private për familje të caktuara, për të varrosur rreth 1.270 trupa mes sulmeve të pandërprera izraelite.
Ai kujtoi gjithashtu varrosjen e një gruaje memece dhe katër fëmijëve të saj në një varrezë private.
“Dy muaj më vonë, më sollën një qese me mbetje të paidentifikuara për varrim. E varrosa në të njëjtin vend,” tha ai.
Ai tregoi se ishte detyruar të varroste trupa të paidentifikuar dhe të gjymtuar që i kishte gjetur në rrugë dhe rrugica, disa prej të cilëve ishin dëmtuar nga kafshët endacake.
Me këto skena tragjike, Abu Hatab thotë se disa pamje nuk i largohen kurrë nga mendja.
“Ka net kur nuk fle fare,” tha ai. “Zërat e funeralëve, ulërimat dhe granatimet nuk më ndalen në kokë.” /mesazhi
