Në Amerikë ka shumë ditë të veçanta të caktuara për të nderuar dhe vlerësuar njerëzit e veçantë. Disa prej tyre janë: Dita e Babait, Dita e Nënës, Dita e Gjyshit, Dita e Gjysheve, Dita e Përkujtimit, Dita e Punës, etj. Ne e kuptojmë rëndësinë e këtyre rasteve dhe njohim idetë, idealet dhe filozofitë e këtyre ditëve. Ne vlerësojmë përpjekjet e atyre që iniciuan këto raste për njohjen dhe vlerësimin e njerëzve të veçantë.
Për sa i përket vlerësimit të prindërve, ne admirojmë përpjekjet e fëmijëve që kujtojnë prindërit e tyre në raste të tilla duke u dërguar kartolina dhe dhurata. Megjithatë, shpresojmë që vlerësimi të mos jetë për një ditë të vetme në vit, por për çdo ditë gjatë gjithë vitit.
Prindërit në Kuran
Një fëmijë duhet të respektojë dhe vlerësojë prindërit e tij ose të saj çdo ditë gjatë gjithë vitit. Allahu u ka kërkuar qenieve njerëzore që të njohin prindërit e tyre pas njohjes së vet Allahut. Në të gjithë Kur’anin vërejmë se prindërit përmenden me vlerësim dhe respekt, edhe nëse janë të moshuar. Në suren El-Isra ka një përshkrim shumë të bukur se si duhet të trajtohen prindërit. Allahu thotë:
“Zoti juaj ka vendosur që të mos adhuroni tjetër pos Tij dhe të silleni mirë ndaj prindërve. Nëse njëri prej tyre ose të dy arrijnë pleqërinë me ju, mos u thuaj atyre “uh” as mos i refuzoni, por foljuni atyre një fjalë të hirshme! Dhe uli krahun e nënshtrimit me anë të mëshirës dhe thuaj: ‘Zoti im, mëshiroji ata të dy, ashtu siç kujdeseshin për mua kur isha i ri’.” [Kur’ani, 17:23-24]
Njohja dhe respekti i prindërve përmendet në Kur’an njëmbëdhjetë herë; në çdo rast, Allahu i kujton fëmijët që të njohin dhe vlerësojnë kujdesin dhe dashurinë që kanë marrë nga prindërit e tyre. Në ajetin vijues, Allahu kërkon që fëmijët të njohin prindërit e tyre:
“Ne kemi urdhëruar njerëzimin për mirësinë ndaj prindërve.” [Kur’ani, 29:8 dhe 46:15]
1. Kërkesa për njohjen e prindërve bëhet më e theksuar kur Allahu thotë në Kur’an:
(Përkujtoni) Kur ne morëm zotimin e bijve të israilit; mos adhuroni tjetërkë përveç All-llahun, të silleni mirë ndaj prindërve, ndaj të afërmve, ndaj jetimave, ndaj të varfërve dhe njerëzve u thuani fjalë të mira; Faleni namazin dhe jepni zeqatin, e pastaj ju e thyet zotimin dhe përveç një pakice prej jush, ia kthyet shpinën zotimit. (Kur’ani, 2:83).
2. Në suren En-Nisa’ Allahu përsëri thekson se fëmijët duhet të jenë të sjellshëm me prindërit e tyre.
“Dhe adhuroni Allahun, mos i shoqëroni Atij asgjë. (Bëni mirësi ndaj prindërve…”, [Kur’ani, 4:36]
3. Udhëzimi i njëjtë përsëritet sërish në suren El-En’am, ku Allahu thotë:
Thuaj: “Ejani t’ju lexoj atë që me të vërtetë ju ndaloi Zoti juaj: të mos i shoqëroni Atij asnjë send, të silleni mirë me prindërit, të mos i mbytni fëmijët tuaj për shkak të varfërisë, sepse Ne u ushqejmë juve dhe ata, të mos u afroheni mëkateve të hapta apo të fshehta, mos e mbytni njeriun sepse mbytjen e tij e ndaloi All-llahu, përpos kur është me vend. Këto janë porositë e Tij, kështu që të mendoni thellë.” [Kur’ani, 6:151]
Nënave
Edhe pse Islami ka udhëzime të qarta për të nderuar dhe respektuar të dy prindërit, nënave u jepet mirënjohje dhe respekt i veçantë. Ky qëndrim i Islamit kuptohet nëse i kuptojmë vështirësitë dhe vuajtjet që përjetojnë nënat në jetën e tyre. Në lidhje me këtë, Pejgamberi Muhamed s.a.s. ka thënë:
Transmetohet nga Ebu Hurejra r.a. se një burrë erdhi te Pejgamberi dhe e pyeti: “Kush do të jetë afër miqësisë sime?” Pejgamberi u përgjigj:
“Nëna jote, nëna jote, nëna jote, pastaj babai yt, pastaj ai që është më i afërt me farefisin tënd dhe ai pas.”
Islami ka miratuar respektin për prindërit nga fëmijët e tyre edhe nëse prindërit janë jomuslimanë. Vetëm nëse prindërit i detyrojnë fëmijët e tyre kundër Islamit, atëherë fëmijët kanë të drejtë të mos u binden prindërve të tyre, por megjithatë ata duhet të jenë të mirë me ta. Në lidhje me këtë, Allahu thotë në suren Llukman:
“Ne njeriun e kemi urdhëruar për (sjellje të mira ndaj) prindit të vet, sepse nëna e vet atë e barti me mund pas mundi dhe pas dy viteve ia ndau gjinin. (E porositëm) Të jeshë mirënjohës ndaj Meje dhe ndaj dy prindërve tu, pse vetëm tek Unë është kthimi juaj.
E nëse ata të dy tentojnë që ti të më përshkruash Mua shok, për çka ti nuk ke kurrfarë fakti, atëherë mos i respekto ata, po në çështjet e jetës së kësaj bote të keshë mirëkuptim ndaj tyre, e ti ndiqe rrugën e atij që është i kthyer kah Unë, mandej kthimi juaj është tek Unë, e Unë do t’ju njoftoj për atë që keni punuar.” [Kur’ani, 31:14-15]
Më shumë respekt
Islami na mëson se respekti për prindërit vjen menjëherë pas namazit ndaj Allahut dhe para xhihadit (luftës dhe përpjekjes në rrugën e Allahut). Në lidhje me këtë, Pejgamberi s.a.s. tha si vijon:
Transmetohet nga Ebu Abdurrahman Abdullah bin Mes’udi r.a. duke thënë: E pyeta Pejgamberin a.s.: “Cila vepër është më e pëlqyer nga Allahu?” Ai u përgjigj: “Namazi në kohën e vet”. Pastaj pyeta: “Cili është më pas?” Ai tha: “Mirësjellja ndaj prindërve”. Pastaj pyeta: “Atëherë cili është më pas?” Ai tha: “Xhihadi në rrugën e Allahut”.
Në Islam respekti ndaj prindërve është aq i madh sa që fëmija dhe pasuria e tij konsiderohen pronë e prindërve. Në lidhje me këtë, Pejgamberi ka thënë:
Transmetohet nga Aishja se një person erdhi te Pejgamberi për të zgjidhur mosmarrëveshjen me babanë e tij në lidhje me një hua të dhënë babait. Pejgamberi i tha personit: “Ti dhe pasuria jote janë për babanë tënd”.
Vërejtje përfundimtare
Shpresojmë dhe lutemi që të gjithë ne t’i respektojmë prindërit tanë sa janë gjallë e edhe pasi të kenë vdekur. Ju mund t’i nderoni prindërit tuaj pasi ata të vdesin nëpërmjet metodave të mëposhtme:
Bëni Dua (lutje) të përditshme për ta;
Jepni një bamirësi në emër të tyre;
Krijoni një bamirësi të përhershme në emër të tyre – si një xhami, një qendër islame, një bibliotekë islame, një spital islamik, një jetimore, një shtëpi për të moshuari etj.;
Kryeni haxhin në emër të tyre ose kërkoni dikë ta bëjë këtë;
Lexoni Kur’anin në emër të tyre;
Shpërndani literaturën islame në emër të tyre;
Le t’i lutemi Allahut që të bëjmë çmos për t’i respektuar prindërit tanë, për t’i nderuar ata, për t’u sjellë mirë me ta, për t’i ndihmuar dhe për t’i kënaqur ata për dashurinë ndaj Allahut.
O Allah! Prano lutjet tona të përulura dhe na bëj shërbëtorë të bindur ndaj Teje.
O Allah! Na ndihmo të jemi fëmijë të respektueshëm për prindërit tanë. Amin!
Shkruan: AHMAD H. SAKR
Përktheu: Nexhat Ibrahimi
[1] Ahmad H. Sakr, Say not even “Fie” to Parents, në: https://www.islamicity.org/5823.
