Forcat ndërkombëtare do të përdorin “të gjitha masat e nevojshme për të zbatuar mandatin e tyre” në Gaza, thuhet në rezolutën e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara për Rripin e Gazës.
Rezoluta e vendos Gazën nën Presidentin e SHBA-së Donald Trump, me trupa shumëkombëshe në “Forcën Ndërkombëtare të Stabilizimit (ISF)” për të mbikëqyrur planin e tij prej 20 pikash.
Termi “mandat” është shumë i njohur në kontekstin e ndërhyrjes së huaj në çështjet palestineze.
“Kjo është një skemë klasike koloniale që injoron plotësisht të drejtat dhe aspiratat e popullit indigjen“, thotë për Middle East Eye Avi Shlaim, një historian britaniko-izraelit.
“Në këtë kuptim, është i krahasueshëm me Mandatin Britanik për Palestinën.”
Helena Cobban, autore e librit “Të kuptosh Hamasin dhe pse ka rëndësi”, tha se “mandati” është vetëm një term teknik.
“Por për të gjithë në Azinë Perëndimore, ai mbart një barrë të rëndë historike”, tha ajo për MEE.
“Mandatet e dhëna Britanisë dhe Francës pas Luftës së Parë Botërore në ish-territoret osmane bazoheshin në supozimin e natyrshëm kolonialist se popujt e atyre rajoneve nuk ishin disi ‘gati’ për vetëqeverisje”.
Pothuajse njëqind vjet më vonë, fuqitë globale po rimarrin kontrollin e territorit palestinez për atë që përshkruhet si një periudhë “kalimtare”.
Rezoluta 2803, e miratuar të hënën në OKB, përshkroi një plan për një “këshill paqeje” për të mbikëqyrur trupat shumëkombëshe, teknokratët palestinezë dhe forcat lokale të policisë gjatë një periudhe dyvjeçare.
Rezoluta u refuzua nga Hamasi dhe disa fraksione të tjera palestineze, por ka mbështetje të konsiderueshme nga Autoriteti Palestinez.
Ajo përmban një referencë të paqartë dhe jo-detyruese për “vetëvendosjen dhe shtetësinë palestineze”, nëse plotësohen një numër kushtesh.
“Ajo përcakton kushtet për diçka që është një e drejtë: e drejta për vetëvendosje”, tha për MEE Daniel Levy, një analist britaniko-izraelit dhe ish-negociator paqeje.
“E shndërroi rojen e së drejtës ndërkombëtare, OKB-në, në një organ që e minon atë.”
Përveç 13 anëtarëve të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, teksti i rezolutës u mbështet nga një numër vendesh myslimane dhe arabe, përfshirë Egjiptin, Emiratet e Bashkuara Arabe, Katarin, Arabinë Saudite, Turqinë dhe Indonezinë.
Rusia dhe Kina abstenuan nga votimi. Edhe Rusia e quajti rezolutën “koloniale”.
Levy thekson se mbështetja e Autoritetit Palestinez për rezolutën siguroi mbulim për shtetet me shumicë myslimane dhe arabe për ta mbështetur atë, gjë që nga ana tjetër siguroi mbulim për Rusinë dhe Kinën për të mos vënë veton ndaj saj.
Mohamed ElBaradei: Rezoluta, patetike, e padrejtë dhe e pashembullt!
Ish-zv/presidenti egjiptian dhe ish-drejtori i përgjithshëm i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, Mohamed ElBaradei, e përshkroi rezolutën e Këshillit të Sigurimit të OKB-së për Gazën dhe paqen si “të mjerë, të padrejtë dhe të pashembullt”.
Në një postim në Platformën X, ElBaradei deklaroi: “Kjo rezolutë transferon të gjithë çështjen palestineze nga Kombet e Bashkuara, legjitimiteti dhe rezolutat e saj, te Shtetet e Bashkuara, paragjykimet dhe kontrolli i saj.” Ai theksoi se rezoluta injoron të drejtën ndërkombëtare dhe të drejtën e popullit palestinez për vetëvendosje dhe për të menaxhuar punët e veta, dhe përjetëson padrejtësinë dhe pushtimin.
Ai shtoi: “Kjo rezolutë e Këshillit të Sigurimit nuk do të kontribuojë në asnjë mënyrë në arritjen e paqes dhe stabilitetit.”
Mosgatishmëria për t’u vendosur
Hamasi e hodhi poshtë rezolutën, duke deklaruar se ajo nuk e pranon konceptin e çarmatimit dhe se teksti nuk i plotëson të drejtat dhe kërkesat e palestinezëve.
Gjasat që forcat ndërkombëtare paqeruajtëse të vendosen në Gaza për të ndihmuar në shkatërrimin e infrastrukturës mbrojtëse të rezistencës palestineze, siç supozon rezoluta, ndërsa Hamasi është ende i pranishëm, janë të pakta.
Historiani Shlaim paralajmëroi se ushtria izraelite “ka dështuar të çarmatosë Hamasin pas dy vitesh bombardimesh të pamëshirshme”.
“Pra, si do ta bëjë këtë një organ ndërkombëtar? Dhe cili vend arab do të dëshirojë të bëjë punën e ndyrë të Izraelit për të?” pyeti ai. “Ky është një plan për kontroll të pacaktuar izraelit të Gazës.”
Cobban u pajtua se duhej të kishte ngurrim nga ana e aktorëve rajonalë.
“Nëse ushtria izraelite ka dështuar të mposhtë rezistencën palestineze në Gaza, atëherë asnjë planifikues në selinë e ndonjë ushtrie arabe ose myslimane që po shqyrton bashkimin me Forcat e Sigurisë (ISF) nuk do të dëshirojë që ushtria e tyre të përpiqet ta bëjë këtë”, tha ajo.
Hamasi ka shprehur njëfarë gatishmërie për të zvogëluar armët dhe forcat e tij: ai ka aluduar në çarmatosjen dhe përfshirjen e aftësive të tij në ushtrinë e një shteti të pavarur palestinez. Cobban vëren se kjo ka qenë norma për forcat luftarake antikoloniale përmes procesit të dekolonizimit gjatë gjithë historisë.
Duke pasur parasysh bllokimin e vazhdueshëm mbi çarmatimin, zbatimi i rezolutës mbetet i pasigurt.
Por në çdo rast, fakti që Këshilli i Sigurimit i OKB-së miratoi planin e administratës Trump me bekimin e pjesshëm të Izraelit është shumë domethënës.
Cobban pyeti pse kaq shumë anëtarë të Këshillit të Sigurimit “u dorëzuan kaq plotësisht” dhe pse Rusia dhe Kina nuk përdorën veton e tyre.
“Ajo që ndodhi dje në Këshillin e Sigurimit të OKB-së i solli turp vetë Kombeve të Bashkuara”, tha ajo.
“Organizata dhe gjithçka që ajo përfaqëson është tani në një pikë krize nga e cila mund të duhet shumë kohë për t’u rikuperuar, nëse do të duhet ndonjëherë.” /tesheshi
