Kupto se koprracia (makutëria) është gjë e përbuzur dhe poshtëruese.
All-llahu i Madhërishëm në Kur’anin fisnik thotë: “Andaj, sa të keni mundësi ruajuni prej dënimit të All-llahut, dëgjoni, respektoni dhe jepni për të mirën tuaj, e kush i ruhet lakmisë së vetvetes, të tillët janë të shpëtuarit”. (Tegabun, 16)
“Ata, të cilët bëjnë koprraci me atë që nga të mirat e veta u dha All-llahu, të mos mendojnë kurrsesi se ajo është në dobi të tyre. Jo, ajo është në dëm të tyre. Ajo e mirë me çka bënë koprraci, në ditën e kijametit do t’u mbështillet në qafën e tyre. All-llahut i mbesin trashëgim qiejt dhe toka, All-llahu është i njohur mirë më atë që veproni”. (Ali Imran, 180)
“Ata që vetë janë koprracë dhe urdhërojnë njerëzit për koprraci, dhe e fshehin atë që ju ka dhënë All-llahu nga mirësitë e veta. Ne kemi përgatitur dënim të turpshëm për jobesimtarët”. (Nisa, 37)
Pejgamberi s.a.v.s. thotë: “Ruhuni tepër nga koprracia, se ajo i ka shkatërruar ata që kanë qenë para jush.” Gjithashtu ka thënë: “Xhymertia është pemë e cila rritet në Xhennet, dhe në Xhennet nuk do të hyjnë përveç xhymertëve, ndërsa koprracia është pemë e cila rritet në Xhehennem dhe në Xhehennem nuk do të hyjnë përveç koprracëve”.
Më tutje Muhammedi a.s. thotë: “Tri gjëra janë shkatërruese: Grabitja të cilës i bindesh, lakmive të cilat pasohen dhe hutesa e njeriut me vetveten. Gjithashtu thotë: “Më e keqja që është te njeriu është lakmia dhe dobësia”.
Dhe thotë: “All-llahu e urren koprracin gjatë jetës së tij, ndërsa xhymertin e don kur të vdesë”. Dhe thotë Pjgamberi s.a.v.s.: “Mëkatari i xhymert është më i dashur te All-llahu se ibadetçiu koprrac.” Dhe thotë: “Dy gjëra nuk gjinden së bashku te besimtari: “Koprracia dhe karakteri i keç”.
Dije se rrënja e koprracisë është dashuria ndaj pasurisë. Ai që nuk ka pasuri nuk është koprrac, por ndien dashuri ndaj pasurisë. Dikush mund ta ketë pasuri dhe e ndan, që të tjerë të thonë për të se është i xhymertë. Edhe kjo nuk është e lavdëruar, sepse dashuria ndaj pasurisë të largon nga përmendja e All-llahut duke orientuar zemrën tënde kah dynjaja duke e lidhur me të aq sa i vie rëndë të vdesë dhe të takohet me All-llahun.
All-llahu i madhërishëm në Kur’anin fisnik thotë: “O ju që besuat, as pasuria juaj e as fëmijët tuaj të mos u shmangin prej adhurimit të All-llahut, e kush bën ashtu të tillët janë mu ata të humburit”.(Munafikun, 9)
“Juve u preokupoi përpjekja për shumimin (e pasurisë, të fëmijëve, të pozitës)!” (Tekathur, 1)
“S’ka dyshim se pasuria juaj dhe fëmijët tuaj janë vetëm sprovë, ndërsa ajo që është tek All-llahu, është shpërblim i madh”. (Tegabun, 15)
Ndërsa Pejgamberi s.a.v.s. thotë: “Mos merrni patundshmërinë (pronësi-tokësore), që ta dashuroni dynjanë (këtë botë)”.
Pejgamberi s.a.v.s. ishte pyetur: “Kush janë më të këqijtë e ummetit tënd”? U përgjigj: “Të pasurit”. Pejgamberi s.a.v.s. thotë: “Kush merr nga dynjaja më tepër se sa i nevojitet, i ka bërë dëm vetit pa e diktuar fare”.
Një njeri kishte thënë: “O i Dërguar i All-llahut nuk e dua vdekjen.” Pejgamberi s.a.v.s. e pyeti: “A ke pasuri”? Njeriu u përgjigj: “Kam”. Pejgamberi s.a.v.s. atëherë i tha: “Ndaje pasurinë tënde sepse zemra e njeriut është e lidhur me pasuri, prandaj nëse e ndanë pasurinë, atëherë dëshiron me kaluar me të, ndërsa nëse nuk e ndanë, ke dëshirë me qen me të”.
Dunjaja është arë e ahiretit
Dije se pasuria nuk është gjithmonë e përbuzur.
Pejgamberi s.a.v.s. thotë: “Sa e mirë, pasuria e mirë në duart e njeriut të mirë”. Dhe thotë: “Dynjaja është arë e ahiretit”
Siç dihet, njeriu në këtë botë është udhëtar, ndërsa dynjaja një vend pushimi (konak) në këtë rrugëtim, trupi është mjet transporti. Trupi nuk mund të ekzistoj pa ushqim dhe veshmbathje, e këto nuk mund të sigurohen pa para. Por, ai i cili e ka kuptuar dobinë e pasurisë dhe është i vetëdijshëm se ai është mjet, e furnizon transportin për rrugë,, por jo më tepër se sa ka nevojë. Nëse kufizohet në këtë ai është i lumtur, sikurse Pejgamberi s.a.v.s. i ka thënë Ajshes r.a.: “Nëse dëshiron të jesh me mua, nga dynjaja mjafto mu atë që i nevojitet udhëtarit dhe mos e ndërro petkun derisa ta arnosh”. Dhe thotë: “O Zoti im bëre familjen e Muhammedit që të jetë e kënaqur me atë që ka, se nëse merr më tepër se sa ka nevojë do të shkatërrohet”.
Kështu është edhe me udhëtarin, nëse merr plaçka më shumë se ka nevojë për rrugë, do të vdes nga pasha e rëndë dhe nuk do të arrijë cakun. Të marrurit më tepër-tejmase është shkatërruese për tri shkaqe:
1. Thërret në mëkat. Sprova në mirëqenie (në dynja) është më e rëndë se varfëria, ndërsa durimi në mirëqenie (kur ke çdo gjë) është edhe më i rëndë.
2. Mirëqenia fton në kënaqësi epshore, që është shkalla më e ulët, dhe plotësimi i dëshirave të epshit (egos impulsive-nefsit), dërgon te hipokrizia, gënjeshtra, armiqësia, dyfytyrësia dhe urrejtja. Për këtë Pejgamberi s.a.v.s. ka thënë: “Dashuria për dynjanë (pasurinë) është themel i çdo fatkeqësie”.
3. Të largon nga përmendja e All-llahut të Madhërishëm, i cili është burim i lumturisë së Ahiretit, sepse zemra preokupohet me ngatërresa me tregtarët, punëtorët, bujqit, borxhlinjtë, mendimi si të mbrohet nga ata, nga hajnat, si dhe mendimi i cili preokupon për ta rritur pasurinë, si dhe si ta ruaj atë. Të gjitha këto e errësojnë zemrën, ndotin pastërtinë e saj dhe largojnë nga përmendja e All-llahut (dhikër).
Për këtë All-llahu i Madhërishëm tha: “Juve u preokupoi përpjekja për shumimin (e pasurisë, të fëmijëve, të pozitës)!Derisa të mos i vizitoni varrezat (të bëheni banues të tyre – të vdisni).Jo, nuk është ashtu! Gjithsesi këtë do ta kuptoni më vonë!Përsëri jo, jeni gabim! Më vonë do ta kuptoni!Jo, pse, sikur ta dinit me një dije të sigurt (nuk do të bënit ashtu).Ju patjetër do ta shihni xhehennemin.Madje atë do ta shihni të bindur plotësisht.Pastaj në atë ditë do të pyeteni për të mirat (e Dunjas)”.(El Tekathur, 1-8), (Quhet -Suretul Tekathur- kaptina e krenarisë, për shkak të pasurisë së shumtë etj)
Si dhe ajetet: “Mjerë për secilin që ofendon e përqesh (njerëzit),Që ka tubuar pasuri dhe që atë e ruan të mos i pakësohet.E mendon se pasuria e tij do ta bëjë të përjetshëm”.(El Humeze, 1-3)
Me siguri do të pyesësh, sa është e mjaftueshme (sa është kufiri-limiti i lejuar) të marrish nga dynjaja, sepse nëse pyet një të pasur për këtë, gati nuk ka asnjë prej tyre që thotë se atë që posedon është nën kufirin e lejuar. Por kupto se është e mjaftueshme të kesh me ngrënë dhe veshmbathje. Nëse nuk ke krenari të mjaftojnë dy palë rroba, një për verë dhe një për dimër. Nëse nuk e tepron në ushqim mjafton një, eventualisht dy herë në ditë, por me modesti. Nëse fiton dhe për atë ditë të mjaftojnë, kohën tjetër përkushtoja ibadetit, por nëse kërkon më tepër, atëherë je nga ata që anojnë kah dynjaja.
Por nëse nuk fiton ngase je preokupuar me dituri dhe ibadet dhe ke një burim financiar nuk je nga atë që e duan dynjanë, sidomos në këtë kohë kur zemrat kanë ndryshuar dhe në ato është futur lakmia, grabitja, urrejtja, xhelozia dhe njerëzit kanë kthyer kokën nga ata që kanë nevojë për ndihmë. Nëse e ke paramenduar fitimin për të ndihmuar fenë, atëherë je vetëm udhëtar me furnizim e jo udhëtarë i ngarkuar. Disa nuk mund të mjaftojnë me sasinë që e kam cekur. Le të mundohen duke dyfishuar por mos të jetë ajo pengesë në ibadet dhe dhikër ndaj All-llahut.
Në Kur’anin fisnik, All-llahu i Madhërishëm thotë: “.Kush u përmbahet dispozitave të All-llahut, atij Ai i hap rrugë,dhe e furnizon atë prej nga nuk e kujton fare. Kush i mbështetet All-llahut, Ai i mjafton atij.” (Et Talak, 2-3)
Shkalla e xhumërtisë nuk arrihet, përveç me dhënien më tepër se sa obligon feja.
Ilaçi i koprracisë
Ilaçi i koprracisë është mehlemi (balsami) i bërë nga dituria dhe praktika. Sa i përket diturisë, duhet të kesh njohuri çfarë shkatërrimi shkakton koprracia në Ahiret dhe që pasuria nuk të përcjellë deri te varri. Pasurinë duhet ta kuptosh si dhuratë nga All-llahu që ta shpenzosh ashtu si Ai e kërkon.
Nëse mendon se pasurinë do t’ua lësh fëmijëve, ndërsa vet shkon te All-llahu pa furnizim të duhur, kjo është injorancë e skajshme. Nëse fëmiun e ke edukuar në frymën e Islamit, atëherë atij i mjafton All-llahu, ndërsa nëse fëmiu është mëkatar, atëherë e ke ndihmuar me pasurinë e trashëguar në mëkate, dhe kështu edhe ti edhe ai do të vuani.
Ilaçi më i mirë është të obligohesh pa ndërprerë me ndarjen e pasurisë, përderisa ndarja e saj të bëhet traditë.
Gjithnjë të kesh ndërmend hadithin e Pejgamberit s.a.v.s.: “Xhymertia është pemë e cila rritet në Xhennet, dhe në Xhennet nuk do të hyjnë përveç xhymertëve, ndërsa koprracia është pemë e cila rritet në Xhehennem dhe në Xhehennem nuk do të hyjnë përveç koprracëve”. /islamgjakova
Përgatiti: prim.dr.mes.sc. ALI F. ILJAZI
