Fëmijët me prindër obezë kanë më shumë gjasa të jenë vetë obezë – por gjenet e nënave të tyre duket se janë veçanërisht të rëndësishme në përcaktimin e peshës së tyre, ka zbuluar një studim i ri.
Mendohet se obeziteti shkaktohet nga një kombinim faktorësh trashëgues dhe mjedisorë. Gjenet e transmetuara nga prindërit te fëmijët ndikojnë në oreksin e njerëzve, ndjenjën e ngopjes, metabolizmin, dëshirat për ushqim, shpërndarjen e yndyrës trupore dhe më shumë.
Studimi, i botuar në revistën PLOS Genetics, tregon se ndërsa fëmijët marrin gjysmën e ADN-së së tyre nga secili prind, është gjenetika e nënës që ka më shumë rëndësi kur bëhet fjalë për indeksin e masës trupore (BMI).
“Gjenetika e nënave duket se luan një rol të rëndësishëm në ndikimin e peshës së fëmijës së saj mbi gjenetikën e fëmijës”, tha në një deklaratë Liam Wright, autori kryesor i studimit dhe studiues në University College London, raporton Euronews..
Ekipi i Wright analizoi të dhëna gjenetike dhe shëndetësore nga më shumë se 2,600 familje në Mbretërinë e Bashkuar me fëmijë të lindur në vitet 2001 dhe 2002, duke i ndjekur ata që nga lindja deri në moshën 17 vjeç.
Të kesh akses në gjenet e fëmijëve dhe të prindërve ishte thelbësore. Kjo u mundësoi studiuesve të identifikonin si gjenet që fëmijët kishin trashëguar, ashtu edhe gjenet që prindërit nuk ia kishin transmetuar pasardhësve – por që mund të ndikojnë ende në shëndetin e fëmijëve të tyre.
Autorët e studimit thanë se këto efekte indirekte, të quajtura “ushqim gjenetik”, kanë rëndësi sepse ndihmojnë në formësimin e mënyrës se si rriten fëmijët, nga kushtet në mitër deri te praktikat e prindërimit.
Studimi zbuloi se BMI i të dy prindërve ka rëndësi kur bëhet fjalë për peshën e një fëmije. Por, ndërsa ndikimi i babait ishte pothuajse tërësisht i lidhur me gjenet që ai kishte transmetuar drejtpërdrejt, ndikimi i BMI-së së nënës shkoi më tej.
Kjo mund të jetë për shkak se gjenet e një nëne ndikojnë në peshën e saj, zakonet e të ngrënit ose aktivitetet gjatë shtatzënisë, duke luajtur nga ana tjetër një rol në zhvillimin dhe shëndetin e fëmijës së saj, thanë studiuesit.
“Përveç gjeneve që nënat i kalojnë drejtpërdrejt, gjetjet tona sugjerojnë se gjenetika e nënës është thelbësore në formësimin e mjedisit në të cilin zhvillohet fëmija, duke ndikuar kështu në mënyrë indirekte edhe në BMI-në e fëmijës”, tha Wright.
“Kjo nuk ka të bëjë me fajësimin e nënave, por me mbështetjen e familjeve për të bërë një ndryshim domethënës në shëndetin afatgjatë të fëmijëve”, shtoi ai.
Hulumtime të tjera kanë treguar se baballarët që ishin mbipeshë ose obezë në kohën e ngjizjes kanë më shumë gjasa të kenë fëmijë me obezitet.
Përpjekjet për të ndihmuar prindërit obezë të humbin peshë mund të kenë efekte afatgjata shëndetësore për fëmijët e tyre, sipas autorëve të studimit.
“Ndërhyrjet e synuara për të ulur BMI-në e nënës, veçanërisht gjatë shtatzënisë, mund të zvogëlojnë ndikimet ndërgjeneracionale të obezitetit”, tha Wright.
