BE-ja është zhvendosur nga e djathta në qershor, pas zgjedhjeve për Parlamentin Evropian, me nacionalistët dhe popullistët që tronditën themelet e Evropës, veçanërisht në dy fuqi të mëdha, Francë dhe Gjermani. Kryeministri polak, Donald Tusk, e përshkroi “mbrojtjen e ashpër” të kufijve si një “detyrë të shenjtë”. Kufijtë e Polonisë përbëjnë gjithashtu kufirin e jashtëm të BE-së prej 27 vendesh. Për Tuskun, siguria e vendit të tij është siguria e Evropës
Gjashtëmujori i presidencës së Bashkimit Evropian nga Polonia është i fokusuar fort në siguri. Derisa lufta më e madhe tokësore e Evropës ka marrë dhenë, asgjë më shumë nuk i vë në pah sfidat dhe kontradiktat e mbrojtjes së bllokut dhe vlerave të tij sesa kufiri me Bjellorusinë.
Rreth 13 mijë roje kufitare dhe ushtarë mbrojnë afro 400 kilometra të kufirit. Është shndërruar në një zonë tampon që kur aleati i Bjellorusisë, Rusia, pushtoi Ukrainën fqinje tre vjet më parë. Fortifikime të ngjashme më në veri vijojnë kufirin e Polonisë me rajonin rus të Kaliningradit.
Polonia është mbështetësi kryesor logjistik i Ukrainës. Shumica e armëve, municioneve dhe pajisjeve të furnizuara nga Perëndimi mbajnë në këmbë forcat e armatosura të Ukrainës. Ndërkohë, Rusia përdor Bjellorusinë si një terren për pushtimin e saj.
Në kufirin pranë qytetit të Połowce, një barrierë çeliku 5.5 metra e lidhur me tela brisk dhe e mbuluar me kamera të sigurisë ndan komunitetet, dikur miqësore, që lufta i ka kthyer në rivalë të kujdesshëm. Dronët, helikopterët dhe automjetet e blinduara ruajnë qetësinë.
Vendkalimi kufitar është i mbyllur. Rreth 40 roja kufitare dhe trupa mund të shiheshin më 16 janar, kur presidenca polake e BE-së ftoi 60 reporterë nga mediat ndërkombëtare për të parë masat e sigurisë.
Rruga ishte e mbushur me shtresa pengesash betoni dhe tela që mund të pengonin një ushtri në lëvizje.
Kjo është e nevojshme, sipas qeverisë në Varshavë, sepse ata vlerësojnë se Rusia dhe Bjellorusia po zhvillojnë një lufte të veçantë hibride: duke ndihmuar grupet e emigrantëve, kryesisht nga Afrika ose Lindja e Mesme, të kalojnë kufirin për të provokuar dhe destabilizuar Poloninë dhe pjesën tjetër të Evropës.
“Ne kemi shtuar masat sa i përket politikës sonë të vizave dhe mbi të gjitha kemi vendosur të pezullojmë të drejtën e azilit në rastet kur kemi të bëjmë me kalime masive kufitare të organizuara nga Bjellorusia dhe Rusia”, u tha gazetarëve të premten kryeministri polak Donald Tusk.
Pothuajse 30 mijë tentativa për kalimin e kufirit u regjistruan vitin e kaluar. Shumica janë të rinj, shpesh nga Etiopia, Eritrea dhe Somalia. Autoritetet polake thonë se ata mbërrijnë në Bjellorusi me viza turistike ose studentore dhe u ofrohet ndihmë për një tarifë që varion nga 8 mijë deri në 12 mijë dollarë.
Polonia thotë se ata janë ndihmuar nga shërbimet e sigurisë së Bjellorusisë dhe “organizatorë” të tjerë. Ata janë kryesisht ukrainas, ndoshta që kanë kaluar kohë të vështira si pasojë e luftës. Ata mund të fitojnë 500 dollarë për çdo person që e ndihmojnë, thonë zyrtarët kufitarë.
Rojet kufitare pretendojnë se sulmohen në mënyrë të vazhdueshme. Një roje u vra vitin e kaluar dhe disa të tjerë u plagosën.
Ata thonë se emigrantët i qëllojnë me llastiqe, hedhin eksplozivë të vegjël ose gurë, ose përdorin sprej piper ndaj rojeve. Më shumë se 400 incidente janë regjistruar vitin e kaluar në këtë pjesë të kufirit, me 307 persona të shtruar në spital.
Zëvendëskomandanti i divizionit të rojeve kufitare Podlaski, kolonel Andrzej Stasiulewicz, tha se emigrantët është e vështirë që të dekurajohen. “Të shtënat paralajmëruese nuk funksionojnë, kështu që nevojitet forca”, tha ai. Gazetarëve iu shfaqën edhe video e foto që supozohej të tregonin emigrantët që sulmonin kufirin.
Stasiulewicz tha se veprimet e tyre janë “shumë të paparashikueshme, dhe shumë të sakta e të koordinuara”.
Grupi “Mjekët pa Kufij” ka një pikëpamje tjetër. Organizata bamirëse thotë se ka trajtuar më shumë se 400 njerëz që nga nëntori i vitit 2022, dhe “shumë prej tyre kanë qenë të bllokuar për javë të tëra në pyje të pabanueshme dhe ishin të ekspozuar ndaj praktikave të dhunshme në kufi”.
Njerëzit vuanin nga lodhja, hipotermia, dehidratimi dhe problemet e shëndetit mendor. Vitin e kaluar, organizata vuri në dukje “një rritje të numrit të njerëzve që kishin plagë si pasojë e sulmeve fizike, duke përfshirë mavijosje dhe kafshime qensh”.
Është pothuajse e pamundur të verifikohen në mënyrë të pavarur raportet e tilla. Ajo zonë është jashtë kufijve. OJQ-të dhe mediat duhet të kërkojnë leje për të hyrë. Nuk ftohen as agjencitë e BE-së dhe as ato ndërkombëtare që punojnë me emigrantët, megjithëse emigrantëve u jepen detajet e kontaktit nëse duan të ankohen.
Stasiulewicz tha se ata që hyjnë me forcë “dërgohen në Bjellorusi, gjë që është në përputhje me kuadrin tonë ligjor”.
Këshilli Norvegjez për Refugjatët, shoqatë bamirëse për emigrantët, ka një tjetër pikëpamje. Sipas tyre afro 9 mijë “largime të dhunshme” janë raportuar nga OJQ-të në atë që e përshkruan si “zona e vdekjes së Evropës” që nga viti 2021.
Largimet, duke i privuar dikujt të drejtën për të aplikuar për azil janë jo të ligjshme sipas ligjit ndërkombëtar.
Nënsekretari polak i Shtetit, Maciej Duszczyk, hedh poshtë akuzat për largimet. Ai preferon “kthimet”. Arsyeja është se emigrantët janë të detyruar që të aplikojnë për azil me mirëbesim në pikat e hapura kufitare, e jo të hyjnë me forcë.
Vendi më i afërt që ata mund ta bëjnë këtë është në Terespol, rreth 100 kilometra në jug të Połoece.
Sa i përket autoriteteve polake, metodat e tyre po funksionojnë. Numri i njerëzve që mbërrijnë në Połoece ka rënë ndjeshëm. Rreth 670 persona aplikuan për azil atje vitin e kaluar, dhe asnjë deri në mes të janarit. Zyra për të huajt ishte bosh kur gazetarët e vizituan.
Për t’i mbajtur numrat në këtë nivel, qeveria synon të pezullojë aplikimet për azil në kohë krize.
Një projektligj që pritet të marrë miratimin në parlament përfshin mbylljen e kufirit për 60 ditë, nëse Varshava dyshon se emigrantët po “armatosen”, nëse ata i afrohen kufirit në grupe të mëdha, nëse përpiqen t’i frikësojnë oficerët polakë ose dëmtojnë infrastrukturën kufitare.
“Nëse dikush përdor dhunë kundër rojeve kufitare, ne e mbyllim kufirin”, tha Duszczyk.
Mjekët pa Kufij thonë se kjo mund të ketë “pasoja dramatike”. Ata i kanë kërkuar Polonisë “të ndryshojë në mënyrë drastike kursin e veprimit” dhe të bëjë gjithçka që mundet për të mbrojtur emigrantët dhe refugjatët.
Por liderët e BE-së përkrahën veprimet e Polonisë në një samit muajin e kaluar. Vendet në krahun lindor të Evropës morën dritën jeshile për të pezulluar të drejtën e mbrojtjes së emigrantëve kur besojnë që Bjellorusia dhe Rusia po i “armatos” ata.
Në fund të fundit, politikat e sigurisë dhe emigracionit janë shumë të politizuara. Tusk ka qenë në pushtet për më shumë se një vit, por kandidati nga partia e tij, në zgjedhjet presidenciale të majit do të përballet me një sfidë të fortë nga kundërshtari i tij nacionalist.
BE-ja është zhvendosur nga e djathta në qershor, pas zgjedhjeve për Parlamentin Evropian, me nacionalistët dhe populistët që tronditën themelet e Evropës, veçanërisht në dy fuqi të mëdha, Francë dhe Gjermani. Tusk beson se politika e ashpër e emigracionit mund të rifitojë votuesit.
“Nëse nuk duam t’ia dorëzojmë këto çështje radikalëve, ekstremistëve, populistëve, ne duhet të gjejmë përgjigjet e duhura në mënyrë që askush në botë të mos dyshojë se shtetet demokratike nuk janë në gjendje të mbrojnë veten në mënyrë efektive kundër emigracionit të paligjshëm”, tha ai të premten.
Ai e përshkroi “mbrojtjen e ashpër” të kufijve si një “detyrë të shenjtë”. Kufijtë e Polonisë përbëjnë gjithashtu kufirin e jashtëm të BE-së prej 27 vendesh. Për Tusk, siguria e vendit të tij është siguria e Evropës. Është një argument i ngjashëm i bërë nga kryeministri nacionalist i Hungarisë, Viktor Orbán.
Përktheu: Forca Jashari /koha.net
