Ministri turk i Punëve të Jashtme, Hakan Fidan, ka deklaruar se Turqia është e gatshme të marrë “çdo përgjegjësi” në zgjidhjen e çështjes palestineze lidhur me Forcën Ndërkombëtare të Stabilizimit në Gaza, transmeton Anadolu.
“Me vullnetin politik të presidentit tonë (Recep Tayyip Erdogan), Turqia është e gatshme të marrë përsipër çdo përgjegjësi në zgjidhjen e çështjes palestineze dhe vendosjen e paqes”, tha Fidan në një intervistë për ‘Al Jazeera Arabic’.
Nëse bëhet e nevojshme të dërgohen trupa për paqe, theksoi ai, “jemi të gatshëm t’i dërgojmë”.
Duke theksuar se progresi i arritur në procesin e paqes në Gaza nuk u arrit lehtë, Fidan theksoi “përpjekjet, punën dhe përkushtimin e jashtëzakonshëm që qëndron pas tij”.
“Në fakt, ka dhimbje të madhe, jo vetëm për botën islame apo atë arabe, por për gjithë njerëzimin. Vrasja e civilëve, të pafajshmëve, grave dhe fëmijëve para syve të të gjithëve për dy vjet, martirizimi i 70 mijë njerëzve, plagosja dhe zhdukja e dhjetëra mijëra të tjerëve, natyrisht të lë një plagë shumë të thellë në ndërgjegjen e njerëzimit”, tha Fidan.
Siç tha ai, edhe pse është bërë përparim në procesin e paqes për Gazën, shumë masa të planifikuara akoma nuk janë zbatuar plotësisht dhe Izraeli vazhdon sulmet e tij.
Ai theksoi se situata aktuale është më pak e rëndë se konflikti i mëparshëm dhe se duhet të përmirësohet më tej.
Këshilli i Sigurimit i OKB-së, theksoi ai, ka miratuar rezolutën e nevojshme për fazën e dytë të planit të paqes dhe se dispozitat tani duhet të vihen në praktikë.
Fidan theksoi se një përgjegjësi e madhe bie mbi SHBA-në dhe presidentin Donald Trump, si dhe shtoi se vendet e rajonit, përfshirë Katarin, Arabinë Saudite, Egjiptin, Jordaninë dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, po punojnë së bashku.
“Themelimi i Këshillit të Paqes është veçanërisht i rëndësishëm. Çështja e transferimit të qeverisjes te palestinezët, dorëzimi i autoritetit nga Hamasi te një komitet teknik palestinez, kjo është gjithashtu e rëndësishme, ashtu si edhe krijimi i një force policore. Ka shumë çështje të tilla”, tha Fidan.
Ai shtoi se zbatimi do të kërkojë marrëveshje nga të dyja palët, palestinezët dhe izraelitët, dhe se ata po shikojnë për të parë nëse do të dalë një konsensus i tillë.
– Qëndrimi i Turqisë i “qartë” për t’u bashkuar me Forcën Ndërkombëtare të Stabilizimit
Fidan tha se qëndrimi i Ankarasë është i “qartë” sa i përket pjesëmarrjes në një Forcë Ndërkombëtare të Stabilizimit, pavarësisht se Izraeli nuk dëshiron që Turqia të përfshihet. Ai theksoi se Tel Avivi nuk është “vendimmarrësi i vetëm.”
“Nëse amerikanët arrijnë në një pikë të caktuar të negociatave me Izraelin, aq më mirë për ne. Nëse jo, ajo është puna e tyre,” tha ai.
I pyetur për synimin e Izraelit për çarmatosjen e Hamasit përmes Forcës së Stabilizimit, Fidan tha se ata duan që procesi të zhvillohet natyrshëm dhe pa kërkesa që mund të pengojnë përpjekjet për paqe.
Nëse procesi i paqes ecën normalisht, me ndihmë humanitare, rikthime, rivendosje dhe hapa ekonomik, ai shprehu bindje se Forca e Stabilizimit mund të ndajë izraelitët dhe palestinezët në kufi pa probleme të mëdha, siç është diskutuar edhe me Hamasin.
Megjithatë, ai kritikoi përpjekjet për të vendosur kushte që në fillim, të cilat mund ta shtrembërojnë hartën rrugore të paqes.
“Në një moment të caktuar, nuk duhet të ketë më grupe të armatosura. Ekziston tashmë një mekanizëm ndërkombëtar për këtë: Forca e Stabilizimit, Këshilli i Paqes dhe mekanizmat ku ne jemi pjesë. Ndërsa palestinezët ndihen më të qetë dhe më të sigurt, besoj se këto probleme do të zgjidhen,” shtoi ai.
– Izraeli duhet të heq dorë nga kërkesat maksimaliste
Siç tha ministri turk, Izraeli duhet të detyrohet të heq dorë nga “kërkesat maksimaliste”. Ai theksoi se pretendimet e Izraelit për krijimin e një zone të re të sigurisë pasqyrojnë një taktikë negociuese dhe një nga strategjitë e kryeministrit Benjamin Netanyahu.
Ai tha se përparimi real në procesin e paqes kërkon mirëkuptim nga të gjitha palët dhe theksoi rëndësinë e pozicionit të SHBA-së.
Ai shtoi se Turqia dhe partnerët rajonal si Katari, Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe, Egjipti dhe Jordania janë në kontakt të ngushtë dhe se angazhimet e fundit tregojnë se Washingtoni po vepron më “racionalisht dhe në mënyrë konstruktive”.
Ai gjithashtu vlerësoi mbështetjen amerikane, duke shtuar se i dërguari i Trumpit, Steve Witkoff dhe ekipi i tij po punojnë sinqerisht për ta finalizuar çështjen.
Sa i përket rrezikut të dështimit të planit të paqes për Gazën, Fidan tha se ky rrezik ekziston gjithmonë, por ata shmangin të mendojnë gjatë për të, sepse alternativa do të ishte katastrofë edhe më e madhe dhe zhvendosje masive.
Ai tha se synimi i vërtetë i Netanyahut është dëbimi i palestinezëve nga Gaza dhe shndërrimi i territorit në tokë shtesë izraelite, siç shihet në Bregun Perëndimor.
“Palestinezët duhet të qëndrojnë në vendin e tyre me dinjitet dhe siguri”, tha ai, duke shprehur gatishmërinë e komunitetit ndërkombëtar për ta bërë pjesën e tij.
Ai shtoi gjithashtu se SHBA-ja po ndërmjetëson si në Gazë ashtu edhe në kontekstin Rusi-Ukrainë dhe se ai pret hapa më të mëdhenj së shpejti.
Ekipi i tij vazhdon të koordinojë çështjet e përditshme në terren dhe beson se përpjekjet e SHBA-së do të intensifikohen.
– Turqia përshëndet heqjen e sanksioneve të Aktit të Cezarit nga SHBA-ja
Lidhur me Sirinë, Fidan tha se viti i parë i çlirimit të vendit duhet të sjellë shpresë për sirianët dhe rajonin.
Sirianët kanë vuajtur për 15 vjet nga lufta dhe diktatura dhe tani aktorët rajonal dhe ndërkombëtarë po punojnë për të mbështetur administratën e re të vendit.
Ai përshëndeti heqjen së fundmi të sanksioneve të Aktit të Cezarit nga SHBA-ja dhe hapat e ngjashëm nga BE-ja, duke theksuar se komuniteti ndërkombëtar duhet të vazhdojë ta mbështesë Sirinë.
Fidan kritikoi ekspansionizmin e Izraelit në Siri, duke e cilësuar të papranueshëm dhe të ngjashëm me veprimet e tij në Gaza.
Ai tha se Izraeli po vepron kundër vullnetit të mbarë komunitetit ndërkombëtar dhe refuzon t’u japë sirianëve të njëjtën mundësi që bota iu ka ofruar atyre.
Izraeli, shtoi ai, po e shfrytëzon paqëndrueshmërinë rajonale për narrativën e tij të sigurisë, dhe veprimet e tij, përfshirë zgjerimin e operacioneve tokësore në jug dhe bombardimin e madje edhe Damaskut, “sjellin vetëm më shumë kaos”.
Ai paralajmëroi se zgjerimi i Izraelit në Siri nuk i sjell dobi askujt, përfshirë vetë Izraelit dhe se Turqia po e diskuton çështjen ngushtë me SHBA-në.
Fidan shprehu shpresën se Izraeli do të tërhiqet përfundimisht dhe do të kuptojë se përshkallëzimi rajonal dëmton edhe interesat e tij.
