Të dy rajonet polare të Tokës kohët e fundit përjetuan valë të paprecedenta të të nxehtit njëkohësisht pasi temperaturat u ngritën për një kohë të shkurtër në lartësi të papara ndonjëherë në disa zona. Ndërsa ekspertët thonë se temperatura të tilla ekstreme nuk mund t’i atribuohen vetëm ndryshimeve klimatike fenomeni i pazakontë është “dramatik” dhe “alarmant”.
Në Antarktidë të premten (18 mars), temperatura mesatare ishte 4.8 gradë Celsius më e ngrohtë se mesatarja, sipas Associated Press (AP). Temperatura më e lartë e regjistruar ishte 7 C në stacionin bregdetar Zucchelli në gjirin Terra Nova. Diferenca më e madhe e temperaturës u regjistrua në Stacionin Kërkimor Concordia, më shumë se 3,000 m mbi nivelin e detit, ku studiuesit matën një temperaturë maksimale prej 12,2 C. Diku tjetër, në stacionin rus Vostok – i cili në 1983 përjetoi temperaturën më të ulët të regjistruar në botë në minus minus 89.2 C – temperatura ishte 17.7 C, sipas AP.
Në Arktik, temperatura mesatare në të njëjtën ditë ishte 3.3 C më e lartë se normalja, dhe në zona të caktuara pranë Polit të Veriut temperaturat u rritën mbi 30 C.
Është shumë e pazakontë të ketë temperatura të larta në të dy rajonet polare në të njëjtën kohë, sepse ato kanë stinë të kundërta; ndërsa pranvera mbërrin në hemisferën veriore, Arktiku sapo fillon të shkrihet ndërsa Antarktida fillon të ngrijë.
Shkencëtarët janë veçanërisht të befasuar nga vala e të nxehtit në Antarktidë sepse temperaturat atje kanë mbetur përgjithësisht më të qëndrueshme në krahasim me Arktikun, i cili po ngrohet tre herë më shpejt se pjesa tjetër e planetit, sipas një raporti të publikuar në vitin 2021 nga Programi i Monitorimit dhe Vlerësimit të Arktikut.
Vala e nxehtësisë së Antarktidës me shumë mundësi është rezultat i një lumi atmosferik, një korridori i ngushtë avulli uji që lëviz nëpër qiell. Lagështia ka të ngjarë të lëvizë mbi Antarktidë dhe më pas u bllokua nga një “kupolë nxehtësie”, ose një sistem i afërt me presion të lartë, i cili mbylli lagështinë në vend për gati një javë dhe ngrohte ajrin.
“Kjo lagështi është arsyeja pse temperaturat janë rritur kaq shumë,” tha për Ëashington Post Jonathan Wille, një meteorolog polar në Universitetin Grenobles Alpes në Francë. “Kjo nuk është diçka që e kemi parë më parë.” Ka të ngjarë që disa zona të Antarktidës që zakonisht nuk shkrihen mund të jenë shkrirë për herë të parë për shkak të valës së të nxehtit”, shtoi ai.
Vala e të nxehtit në Arktik është më pak befasuese. Një studim i botuar më 6 dhjetor 2021, në revistën Geophysical Research Letters, zbuloi se valët e të nxehtit Arktik po bëhen më të shpeshta, afatgjata dhe të përhapura.
Fenomenet individuale ekstreme të motit është e vështirë t’i atribuohen drejtpërdrejt ndryshimeve klimatike. Megjithatë, ekspertët parashikojnë se ngjarje të tilla do të bëhen më të shpeshta dhe ekstreme në të ardhmen nëse emetimet aktuale të gazeve serrë nuk reduktohen në mënyrë drastike. /tiranapost
