Gjithçka që duhet të dini për AstraZeneca, vaksinën anti-COVID që erdhi në Kosovë

BBC i ka kushtuar një artikull të veçantë vaksinës Oxford-Astra Zeneca Covid, e cila së fundmi erdhi me dozat e para të saj edhe në Kosovë.

Një provë e vaksinës Oxford-AstraZeneca Covid mbi fëmijët ka ndaluar dhënien e goditjeve ndërsa rregullatori i ilaçeve në Mbretërinë e Bashkuar heton një lidhje të mundshme me mpiksje të rralla të gjakut tek të rriturit.

Kryeministri britanik Boris Johnson thotë se njerëzit duhet të dëgjojnë rregullatorët mjekësorë dhe të vazhdojnë të marrin dozën e tyre. Disa vende të BE kohët e fundit ndërprenë shpërndarjen e vaksinës mes shqetësimeve, shkruan Bbc, transmeton lajmi.net.

Cila është këshilla për mpiksjen e gjakut?

Rregullatorët po kryejnë një rishikim të raporteve që një numër shumë i vogël i njerëzve të imunizuar kohët e fundit pësuan një formë jashtëzakonisht të rrallë të mpiksjes së gjakut, të quajtur trombozë e venës së sinusit cerebral (CSVT).

Në Mbretërinë e Bashkuar, 30 njerëz kanë zhvilluar mpiksjen – dhe shtatë kanë vdekur si rezultat – nga 18 milionë njerëz që kanë marrë vaksinën.

Më 6 Prill, një provë e vaksinës Oxford-AstraZeneca mbi fëmijët, e cila filloi në Shkurt, u ndalua. Prof Andrew Pollard nga Universiteti i Oksfordit i tha BBC-së se nuk kishte asnjë shqetësim sigurie me vetë gjykimin, por shkencëtarët e tij po prisnin për informacion të mëtejshëm, transmeton lajmi.net.

Gjermania ka pezulluar përdorimin e vaksinës tek personat nën 60 vjeç si rezultat i rasteve CSVT të regjistruara në vend.

Mpiksja mund të ndodhë natyrshëm dhe nuk është krijuar asnjë lidhje me vaksinën.

Aktualisht, pozicioni zyrtar i rregullatorit të MB dhe Agjencisë Evropiane të Barnave (EMA) është se vaksina është e sigurt dhe nuk ka prova që vaksina shkakton mpiksje.

Si një masë paraprake, rregullatorët do të vazhdojnë të monitorojnë situatën dhe të thonë që simptoma të tilla si mavijosje të pazakontë ose një dhimbje koke e vazhdueshme pas vaksinimit duhet të shkaktojnë një kontroll mjekësor.

Infeksioni mund të jetë serioz, dhe në vetvete mund të bëjë mpiksjen më të mundshme.

Si funksionon kjo vaksinë?

Ajo është bërë nga një version i dobësuar i një virusi të zakonshëm të ftohjes (i njohur si adenovirus) nga shimpanzat. Vaksina është modifikuar që të duket më shumë si koronavirus – edhe pse nuk mund të shkaktojë sëmundjen.

Pasi të injektohet, ai mëson sistemin imunitar të trupit se si të luftojë virusin e vërtetë, nëse duhet.

Ndryshe nga goditja e Pfizer – e cila duhet të mbahet në një temperaturë jashtëzakonisht të ftohtë (-70C) – vaksina e Oksfordit mund të ruhet në një frigorifer normal. Kjo e bën shumë më të lehtë shpërndarjen.

A është vaksina e Oksfordit aq e mirë sa Pfizer?

Provat e mëdha treguan se vaksina Pfizer ishte 95% efektive, ndërsa shifra për atë të Oksfordit ishte 62%.

Por krahasimi i drejtpërdrejtë i rezultateve është i vështirë sepse ka ndryshime në mënyrën e kryerjes së provave.

Askush që mori vaksinën e Oksfordit nuk u shtrua në spital ose u sëmur rëndë për shkak të Covid, transmeton lajmi.net.

Një studim i fundit zbuloi se një dozë e vetme e vaksinës së Oksfordit ofronte 76% mbrojtje për tre muaj, dhe kjo shkoi deri në 82% pas dozës së dytë.

Sa kohë mbrojnë vaksinat nga Covid-19?

Ende nuk dihet se sa zgjat mbrojtja me ndonjë nga vaksinat e koronavirusit.

Një studim zbuloi se njerëzit e pavaksinuar që kanë pasur Covid, zhvillojnë mbrojtje për të paktën gjashtë muaj. Vaksinat ka të ngjarë të sigurojnë një mbrojtje më të fortë se kjo.

Mund të ndodhë që njerëzit kanë nevojë për vaksinime vjetore, siç ndodh me goditjen e gripit.

A mbron vaksina nga variante të reja?

Ekspertët po studiojnë të gjitha vaksinat aktuale të koronavirusit për të kontrolluar se sa mirë funksionojnë ata kundër varianteve të reja, të mutuara të virusit.

Ka më pak prova në lidhje me mbrojtjen për ato të tjera, të tilla si Brazili dhe variantet e Afrikës së Jugut.

Një studim i bazuar në rreth 2,000 persona sugjeron që vaksina Oxford-AstraZeneca ofron mbrojtje të kufizuar kundër sëmundjeve të lehta dhe të moderuara të shkaktuara nga varianti i Afrikës së Jugut.

Afrika e Jugut ka ndaluar hapjen ndërkohë që heton më tej.

Sidoqoftë, nuk ka asnjë provë që sugjeron se nuk do të ishte efektive në parandalimin e rasteve më të rënda që kanë nevojë për trajtim spitalor.

Shkencëtarët britanikë po punojnë për versione të reja të vaksinës, për të vazhduar me një virus që do të vazhdojë të sjell variante të reja.