Kanada – Ndotja nga zjarret ekspozon qytetarët ndaj rreziqeve të mëdha shëndetësore

People wear protective masks as the Roosevelt Island Tram crosses the East River while haze and smoke from the Canadian wildfires shroud the Manhattan skyline in the Queens Borough New York City, June 7, 2023. REUTERS/Shannon Stapleton

Zjarret kanadeze të kësaj vere i ekspozuan njerëzit ndaj tymit të dorës së dytë, në nivele që nuk shiheshin që kur pirja e duhanit u ndalua në ambiente të mbyllura, në shtetin e Nju Xhersit në vitin 2006, sipas studiuesve në Universitetin Rutgers.

Që nga ndotja më e keqe nga 6 deri më 8 qershor, Filadelfia dhe qytetet e tjera të Bregut Lindor kanë vazhduar të përjetojnë një ulje periodike të cilësisë së ajrit.

Studiuesit u përpoqën të kuptojnë ndikimin e zjarreve në cilësinë e ajrit në SHBA-në Verilindore dhe të japin një pasqyrë se si kjo ndotje mund të ndikojë në shëndetin e njerëzve, pasi zjarre të tilla bëhen më të zakonshme me ndryshimet klimatike.

Nivelet mesatare të ndotjes të matura në Nju Xhersi dhe Nju Jork, pasditen e 7 qershorit arritën gati 10 herë më shumë se niveli maksimal, që standardet federale thonë se është i sigurt për njerëzit për t’u konsumuar gjatë 24 orëve.

Qyteti i Nju Jorkut ishte qyteti më i ndotur në botë atë ditë.

Studiuesit zbuluan se kjo ndotje ishte e ngjashme me nivelin e tymit të dorës së dytë në baret, përpara miratimit të një ligji në Nju Xhersi të vitit 2006 që ndalonte pirjen e duhanit pothuajse në të gjitha hapësirat publike.

Pensilvania miratoi një ligj të ngjashëm në vitin 2008 pas njohjes mbarëkombëtare se tymi i dorës së dytë shkakton kancer të mushkërive, sëmundje të zemrës dhe sëmundje të tjera.

Banorët e Filadelfias filluan t’i ndiejnë pasojat menjëherë pas tymit.

Vizitat në dhomën e urgjencës nuk u rritën siç mendohej, por ekspertët janë të shqetësuar për efektet afatgjata.

Zjarret janë shkaku kryesor i shtrimeve në spitale për shkak të ndotjes.

Në disa muajt e ardhshëm, studiuesit do të analizojnë kimikatet, përbërës të tymit për të studiuar se si ato mund t’i bëjnë njerëzit të sëmuren, si dhe se si mund të kontribuojnë në ndryshimin e klimës.

Grimcat nga tymi i zjarrit mund të ftohin dhe ngrohin atmosferën, të ngjashme me efektet e gazeve serrë siç është dioksidi i karbonit.

Numri i zjarreve po rritet në të gjithë Amerikën e Veriut.

Zjarret e këtij viti shënuan një fillim dukshëm më të hershëm të sezonit të zjarreve në Kanada.

Zjarret e këtij viti kanë djegur më shumë se dy milionë hektarë deri më sot, një sipërfaqe toke e barabartë me madhësinë e Kentakit dhe dyfishin e mesatares së djegur në vitet e mëparshme. /atsh