Imam Shatibiu, Allahu e mëshiroftë thotë: “Allahu kërkon prej robërve të Tij që t’i nënshtrohen Atij në mënyrë të ndërgjegjshme ashtu siç i nënshtrohen fizikisht, në mënyrë të pandërgjegjshme”
Thotë profeti Muhamed (a.s): “Asnjëri prej jush nuk e ka besimin e tij të plotësuar deri sa t’ia nënshtrojë egon e tij asaj që më ka zbritur mua”
Argumenti është eliksiri i dijes në Islam. Pa argument dija mund të meritonte çdo lloj emërtimi përveç emrit dije. Allahu i Madhëruar i drejtohet çdo lloj pohimi me sfidën “Thuaj më jepni argumentin tuaj nëse jeni të sinqertë” Bekare 111.
Pa argument çdo pohim mund të jetë hamendsim “dhann”, dyshim “shekk”, iluzion “vehm”… por jo dije “ilm”.
Sekreti është shumë thelbësor dhe jetik por njëkohësisht shumë i thjeshtë. Dija është baza e veprës. Është baza jo vetëm e veprës materiale të gjymtyrëve por edhe e veprës së zemrës, nijetit, dhe asaj të gjuhës, fjalës.
Kjo cilësi thelbësore është në harmoni të plotë dhe e domosdoshme për misionin e gjatë e të përjetshëm që i ka përcaktuar Allahu i Madhëruar fesë së Tij, afrimin e njerëzve me Zotin e gjithësisë.
Zbatimin e këtij misioni Allahu i Madhëruar ia ka ngarkuar njeriut të lirë e të vullnetshëm. Sakaq domosdoshmërish njeriu do të ketë dhe duhet të ketë ekuivoket e veta në marrëdhëniet e tij me këtë mision hyjnor.
Të jesh i lirë do të thotë të gabosh. Mirëpo e veçanta që duhet theksuar në këtë kontekst është se diapazoni i gabimit në formë, në lloj, në madhësi, në kohë dhe në vend është i papërcaktuar. Sakaq kjo çon në një domosdoshmëri tjetër që Islami e ka plotësuar shumë saktësisht, e drejta për tu kthyer në kursin e saktë drejtë Allahut, për ndryshe liria dhe vullneti i njeriut nuk do të kishin kuptim.
Një nga pikat në të cilat konsiston madhështia e Islamit është fakti i çlirimit nga pengu i mëkatit. Në të kundërt do të ishte shumë e rëndë mbartja e misionit në një rrugë kaq të gjatë.
Imagjino se sa të vështirë do ta kishte pasur misionin në tokë Ademi (a.s) nëse Allahu i Madhëruar nuk do t’i kishte dhuruar Ademit (a.s) fjalët e pendimit (teubes). “Dhe Ademi mori prej Zotit të tij disa fjalë (O Allah ne i bëmë padrejtësi vetes sonë, e nëse nuk do të na falësh e të na mëshirosh do të jemi prej të humburve) dhe Allahu e fali” Bekare 37
Rruga e Ademit në tokë ishte shumë e gjatë, mëkëmbës i Allahut në tokë deri në ditën e kiametit, kështu që të mbetja peng i mëkatit të ngrënies së frytit të ndaluar, do ta pengonte dhe vështirësonte shumë misionin e tij që finalisht konsiston në fitimin e xhenetit të Allahut nga pasardhësit e tij. Njëkohësisht me fjalët që mori Ademi nga Zoti i tij, iu bë me dije se gjatë rrugës së tij të gjatë ka të bëjë me një Zot të Mëshirshëm, i cili para se t’i tregojë krijesës së Tij se sa i Fortë, i Fuqishëm e Ndëshkues është, i tregoi se sa i Mëshirshëm është ndaj krijesës së Tij të cilën e ka krijuar për një rrugë shumë shumë të gjatë, e të cilën nuk mund ta mbante peng të një mëkati që në vetvete është faturë e natyrës së lirë dhe të vullnetshme të cilën ia ka krijuar Vet Allahu.
Që në fillim Allahu I Madhëruar e bëri me dije Ademin (a.s) se e ka krijuar për të implementuar në tokë një projekt të caktuar. Sakaq i mësoi në xhenet, që para se ta zbresë në vendin e implementimit të projektit siç duhet, të ndërtonte saktësisht marrëdhëniet me natyrën e tij gabimtare në shërbim të vazhdimit të rrugës së gjatë e të përjetshme.
D.m.th. çdo lloj qëndrimi, Ademi (a.s) duhet ta korrektonte pa shkëputur qoftë edhe për një moment vëmendjen e ti gjithë dimensionale, nga misioni i tij.
Profeti Sulejman (a.s) mes nënës dhe njerkës.
Profeti Sulejman (a.s) e dinte se nëna e vërtetë e foshnjës objekt i konfliktit, nuk mund ta pranonte zgjidhjen e Sulejmanit (a.s) për ndarjen për gjysmë të foshnjës. Të dyja gratë, palë të konfliktit, reaguan lehtësisht por në kahe të kundërta. Njëra, nëna e vërtetë, menjëherë pranoi që foshnja është e gruas tjetër, ndërsa nëna e rreme menjëherë pranoi që foshnja të ndahej më dysh.
Sulejmani (a.s) e dinte shumë mirë se nënës së vërtetë i intereson realisht jetëgjatësia e birit të saj. Përballë këtij fakti asaj nuk i interesonte gjyqi i humbur para Sulejmanit (a.s) dhe personaliteti i cenuar i humbësit.
Profeti Muhamed (a.s) “nëna e mëshirshme” e njerëzimit.
Në betejën e Uhudit Profetit Muhamed (a.s) iu thyen dhëmbët e parë, iu thyen dhëmbët dhe u plagos në fytyrë pasi i kishte hyrë një pjesë e helmetës në kokë, si pasojë e një goditje të fortë e politeistëve. Sahabet kur e panë në atë gjendje dhe duke ditur faktin e përgjigjes së duasë së Profetit (a.s) i thanë: O Profeti i Zotit a nuk po i mallkon?!
Profeti (a.s) nuk mund ta linte këtë rast pa e shfrytëzuar, që t’ju tregojë se kush ishte në të vërtetë. “Nuk jam dërguar mallkues por mëshirues. O Allah fale popullin tim se ata nuk dinë”.
Materialisht është shumë e vështirë ta arsyetosh këtë sjellje të politeistëve. Kemi të bëjmë me një goditje të rëndë në të gjitha aspektet. Megjithatë sprova e mbetjes peng ndaj zullumit të politeistëve u kalua me sukses nga Profeti i mëshirës (a.s). Ai (a.s) ishte dërguar për t’i shpëtuar nga një ndëshkim i dhimbshëm dhe jo për t’i mallkuar. Në të kundërt cilësia “Mëshirë për të gjithë botërat’ do të mbetej fjalë në gojë apo bojë mbi letër.
Bariu i deleve dhe ai i mllefit
Kur ndonjë dele ndodhet buzë ndonjë gremine çdo bari trembet dhe shqetësohet. Por ka shumë ndryshim mes bariut që shqetësohet për delet dhe atij që shqetësohet për shkak të shqetësimit që i shkakton delja. Kjo dallohet në momentin që shpëton delja. I pari e ledhaton me mirësi delen e shpëtuar ndërsa i dyti e mallkon. Profeti (a.s) i përkiste llojit ë parë.
Gjatë çlirimit të Mekës tërheqin vëmendjen disa elementë shumë të rëndësishëm që vërtetojnë çka më sipër. Tashmë ushtria e Profetit (a.s) ishte aq e madhe saqë mekasit nuk kishin mundësi të përballeshin me të. Megjithatë, Profeti (a.s) ndoqi një taktikë të kundërt me atë të eturit për triumf. Së pari gjatë gjithë kohës së përgatitjes së ushtrisë nuk i tregoi askujt se për ku po përgatiteshin. Së dyti u nis në drejtim të kundërt me atë të Mekes. Së treti kur iu afrua Mekes nuk hyri menjëherë në të. Së katërti i ndau ushtarët gjatë natës, në dhjetëra grupe dhe i urdhëroi të ndezin nga një zjarr. Së pesti urdhëroi Abazin (a.s) që ta merrte Ebu Sufjanin pë t’i hedhur një sy ushtrisë së myslimanëve. Së gjashti i dha besën Ebu Sufjanit, për këdo që hyn në shtëpinë e Ebu Sufjani dhe për këdoh që qëndron në shtëpinë e tij dhe nuk del deri në një urdhër të dytë. Këto, e taktika të tjera përdori Profeti (a.s) deri sa vuri sundimin e tij në Mekë.
Komenti është i thjeshtë. Profeti (a.s) nuk donte që të derdhej asnjë pikë gjaku dhe të mos vdiste askush prej mekasve si politeist. Shkoni, u tha Profeti (a.s) mekasve, se jeni të lirë. Pra tashmë shfrytëzoni prezencën e Islamit në mesin tuaj për të mësuar se si adhurohet Allahu i vetëm e i pashoq.
I madhërishëm e shumë fisnik është fakti i hyrjes së Profetit (a.s) triumfator, me kokën ulur dhe me modestinë maksimale në qytetin e tij. Ai kalonte si fitimtar para atyre njerëzve të cilët e kishin dëbuar, para atyre që e kishin konsideruar për vite si armikun më të urryer.
Siç është i madhërishëm edhe momenti kur Profeti (a.s) ia hoqi nga dora flamurin e ushtrisë Sad ibnu Ebi Vekasit dhe ia dha djalit të Sadit sepse Sadi e quajti këtë ditë të çlirimit të Mekes, si dita e hakmarrjes. Ndërsa Profeti (a.s) i tha: kjo është dita e mëshirës (merhametit).
E vetmja gjë e rëndësishme për Profetin (a.s) ishte fakti se në Mekë tashmë adhurohej Allahu i gjithësisë e i pashoq dhe se koha e mbetur duhej shfrytëzuar domosdoshmërish për ta përcjellë mëshirën e Allahut tek vendet e tjera që nuk e njohin atë, e jo për hakmarrje.
Armëpushimet e Profetit (a.s)
Historia tregon se armëpushimet mes ushtrive në përgjithësi janë shfrytëzuar që ushtritë armike të marrin veten për tu kthyer përsëri në fushëbetejë.
Armëpushimet e Profetit (a.s) dhe marrëveshjet e tij me armiqtë e tij kanë qenë për hir të paqes dhe jo të luftës, për hir të mëshirës dhe jo të ndëshkimit. Për Profetin (a.s) çdo pakt dhe marrëveshje ishte e mundshme dhe e pranueshme nga ana e tij përderisa i shërbente vazhdimit të misionit të përhapjes së mëshirës së Allahut dhe lirimit të rrugës së këtij misioni.
Arsyetimi i marrëveshjes dhjetëvjeçare të Hudejbijes është shumë jetik dhe i lartë. Profeti (a.s) nuk do ta shfrytëzonte këtë dhjetëvjeçar për të organizuar ushtrinë myslimane për t’iu rënë mekasve, por për të përhapur mëshirën e Allahut e për të shpëtuar sa më shumë krijesa humane nga i zjarr i dhimbshëm i xhehenemit.
Kurani nuk e shikon paqen dhe harmoninë si mjet të rëndomtë pragmatik apo mekanizëm. Por e shikon dhe e trajton si atmosferë të domosdoshme për zhvillimin dhe realizimin sa më të saktë të procesit të përhapjes së mëshirës së Allahut dhe shpëtimit të krijesave të Tij nga zjarri i xhehenemit.
Në bazë të marrëdhënieve ndërnjerëzore Islami vë paqen dhe jo konfliktin. Kurani urdhëron myslimanët ta mirëpresin tendencën për paqe të kundërshtarëve, edhe atyre armiqësorë, me qëllim që tu krijohet mundësia kundërshtarëve të dëgjojnë fjalën e Zotit. Pra me qëllim që misioni i mëshirës të vazhdojë. “Nëse ndonjëri prej politeistëve kërkon mbrojtje dhe leje (për të hyrë në vendin e myslimanëve), jepjani mbrojtjen me qëllim që të dëgjojë fjalën e Allahut pastaj përcilleni deri në kufijtë e sigurisë sepse ata janë popull që nuk dinë” Teube 6. “E nëse ata anojnë nga paqja ano edhe ti nga paqa dhe mbështetju Allahut” Enfal 61
Duaj me masë dhe urre me masë
Halifja e katërt i myslimanëve, Aliu (r.a) pohon se mesatarja në dashuri dhe urrejtje është më se e kërkuar. “Duaje atë që e do me masë se një ditë mund të jetë i armiku yt dhe urreje atë që e urren me masë se një ditë mund të bëhet miku yt”.
Duke qenë se njeriu është natyrë e lirë dhe e vullnetshme dhe për pasojë gabimtare, kjo ndikon edhe stabilitetin e marrëdhënieve ndërhumane. Pra ajo që kërkohet është masa dhe jo dashuria apo urrejtja e përjetshme sepse janë të pamundura. Ndërsa standarti i masës qëndron tek niveli i perceptimit të misionit të mëshirës dhe çdo rruge që i shërben këtij misioni.
Pohimi i mrekullueshëm i sintetizuar nga Halifja i katërt i myslimanëve, Aliu (r.a) vjen si rrjedhojë e përvojës së gjatë të tij me konfliktet e shumta që ndodhën gjatë periudhës së halifatit të tij, jo për fajin e Aliut (r.a). Jeta politike e brendshme e trazuar, që e karakterizoi këtë periudhë rrezikonte rëndë vazhdimin e udhës së misionit të cilën e kishin shtruar dhe ruajtur paraardhësit e tij. I ndërgjegjshëm plotësisht për pasojat e këtij destabiliteti, kur u pyet për havarixhët dhe qëndrimin e tij ndaj tyre tha: “Ata janë vëllezërit tanë por na kanë rënë në qafë”.
Mbase për herë të parë në historinë e njerëzimit përvoja e tij politike na prezanton me pluralizmin e organizuar politik brenda llojit, si dhe me qëndrimin e drejtë ndaj opozitës së organizuar. Havarixhët u organizuan të veçuar nën të njëjtin shtet islam dhe Aliu e pranoi këtë realitet me kusht që havarixhët të mos bënin sjellje dekonstruktive ndaj shtetit islam. Kjo sjellje shumë e mençur dhe me këmbë në tokë i mundësoi djalit të tij, Hasanit (r.a), të realizojë përgëzimin e Profetit Muhamed (a.s), se Hasani (r.a) do të bëhet shkak për bashkimin e dy grupimeve të mëdha të myslimanëve.
Përvoja e misionarëve vizionarë na bën me dije dhe na mëson se si nën hijen e këtyre cilësive kanë arritur të ngjallin përgjegjësinë e misionit edhe tek kundërshtarët më të përbetuar dhe t’i shpëtojnë nga kampi i sherrit.
Mbreti i drejtë, Mahmud Nurudin Zenki, i biri i Imadudin Zenkit, sapo u kurorëzua mbret, pas të atit të vrarë tradhtisht, deklaroi politikën dhe strategjinë e tij të re në marrëdhëniet e tij me të gjithë principatat myslimane: “Nuk ngre shpatë ndaj myslimanit”. Nurudini (Allahu e mëshiroftë) e kishte përjetuar konkretisht dëmin e politikës së të atit, Imadudinit, që konsistonte në bashkimin e principatave myslimane me dhunë pavarësisht se qëllimi ishte shumë fisnik, çlirimi i Kudsit. Valiu i Damaskut, Muinudini Ener, kishte bërë aleancë me kryqtarët pushtues të Kudsit pasi Imadudini, babai i Nurudinit, kishte vrarë të gjithë truprojat e Karakut pasi këta ia dorëzuan Karakun në bazë të besës, së shkelur, që u kishte dhënë Imadudini.
Myslimanët përjetuan një formë tjetër bashkimi gjatë kohës së mbretërimit të Nurudinit, atë të punës dhe edukimit. Kjo politikë ngjalli, natyrshëm, gatishmërinë e popujve mysliman dhe të valinjve të tyre për t’iu bashkuar misionit të Nurudinit e për rrjedhojë u bashkuan dhe shkuan drejt Kudsit.
Nëse Nurudini do kishte ndjekur precedentin e të atit, nxënësi i Nurudinit, Salahudin Ejupi nuk do të kishte mundur të vendoste në xhaminë Aksa minberin që kishte përgatitur Nurudini enkas për xhaminë Aksa, sa ishte gjallë.
Fjala e të Madhit Allah, jeta e të dashurit Profet (a.s) si dhe përvoja e njerëzve të mirë na mësojnë se drita e misionit është ndriçuesi më i mirë i rrugës drejt Zotit dhe shmangjes nga pengesat. /ardhmeria
Nga Sabahudin Jashari
