Gara 5G: Beteja mes Kinës dhe SHBA-së për të kontrolluar internetin më të shpejtë në botë

Në SHBA, ku qeveria zakonisht shmang mandatimin dhe koordinimin e përpjekjeve nga sektori privat, shumica e eksperimentimeve  janë udhëhequr nga kompani të tilla si AT & TInc, Verizon, Samsung Electronics Co. dhe Nokia.

Javën e kaluar, kompanitë e teknologjisë përfshirë Intel Corp dhe Cisco Systems Inc argumentuan në komentet e paraqitura tek Përfaqësuesi i Tregtisë së SHBA se tarifat e propozuara do të rrisnin koston e ruterëve, çelësave dhe mallrave të tjera, duke ngadalësuar zhvillimin e 5G.Tre nga transportuesit kryesorë planifikojnë të hapin shërbimin 5G në qytete të zgjedhura më vonë këtë vit, megjithëse shumica e pajisjeve mobile të pajtueshme me rrjetin e ri nuk do të jenë gati deri në fillim të vitit 2019.

Në Mars, administrata Trump bllokoi blerjen e Broadcom nga Singapori me gjigantin amerikan të çipeve dhe udhëheqësin 5G Qualcomm Inc., duke përmendur shqetësimet se Broadcom mund  të ulë fondet e kërkimit dhe të zhvillimit të kompanisë dhe do t’u lejojë kompanive kineze të avancojnë në 5G.

Në Korrik, Kina shënoi blerjen e planifikuar të Qualcomm nga përpunuesi  holandez i çipeve NXP Semiconductors NV, një marrëveshje që do të ndihmonte Qualcomm të përfitonte nga investimet e 5G në tregje të reja. Pjesa më e madhe e shqetësimit të SHBA rrjedh nga fuqia në rritje e Huawei, e cila u konsiderua si një kërcënim për sigurinë kombëtare, së bashku me ZTE Corp.

Në Gusht, duke u bashkuar me SHBA, Australia tha se ishte duke ndaluar pajisjet Huawei dhe ZTE nga rrjeti i tij 5G. Aleatët e tjerë të SHBA po studiojnë ndalime të ngjashme. Huawei dhe ZTE kanë mohuar vazhdimisht ofrimin e aksesit të fshehtë ndaj agjencive qeveritare të produkteve të tyre.

Pekini gjithashtu ka shtyrë vendimin për të zëvendësuar ose anashkaluar firmat amerikane të teknologjisë së lartë brenda rrjeteve të Kinës nën frikën e spiunazhit. Kina ka  prioritet në rrjetin 5G pasi nuk arriti të mbajë hapin me vendet perëndimore në zhvillimin e gjeneratave të mëparshme të rrjeteve mobile. SHBA-ja dominonte 4G, e ndërtuar në fund të viteve 2000, pak a shumë në të njëjtën mënyrëse si evropianët kontrolluan standardet 3G.

Udhëheqja amerikane në 4G ka qenë një lehtësim për kompanitë si Apple Inc. dhe Qualcomm. Kompania shtetërore China Mobile, operatori më i madh celular në botë nga abonentët, do të përcjellë testet e veta në 17 qytete, sipas Chih-Lin I, një studiues i Bell Labs dhe shefi shkencor i kompanisë i teknologjive mobile.

Shërbimi 5G i Kinës pritet të jetë gati për përdorim tregtar deri më 2020. Prodhimi më i shpejtë i rrjeteve mbështetet në një teknologji të sofistikuar që lejon përdorimin e valëve wireless në mënyrë më efikase.

Oferta e Kinës për të drejtuar të ardhmen e 5G varet shumë nga vendosja e standardeve teknike në pjesën tjetër të botës dhe do të duhet të ndjekë e të paguajë honoraret dhe tarifat e licencimit për t’u përdorur. Ajo ka luajtur një rol agresiv në kolektivin ndërkombëtar të industrisë së telekomit që përcakton standardet globale.

Ekspertët brenda dhe jashtë Kinës presin që Qualcomm dhe firmat e tjera perëndimore të përfundojnë me shumicën e patentave thelbësore sapo standardet të jenë plotësisht të përcaktuara, por duket se Kina po përparon.

Huawei ka shpenzuar më shumë se 1 miliard dollarë për kërkimin dhe zhvillimin e 5G deri më tani. Qeveria e SHBA ka ndalur përpjekjet e mandatit nga sektori privat, duke mirëpritur rezultate më të shpërndara të përcaktuara nga puna e kompanive individuale.

Në Janar, një zyrtar i lartë i Këshillit të Sigurisë Kombëtare qarkulloi idenë e rivalitetit të Pekinit me një përpjekje të drejtuar nga qeveria për të ndërtuar një rrjet të shtetëzuar wireless, por rregullatorët dhe zyrtarët thanë se ishte shumë e shtrenjtë dhe jorealiste.

Më parë këtë muaj, Komisioni Federal i Komunikimeve njoftoi një plan për të përshpejtuar ndërtimin e rrjeteve 5G duke anashkaluar disa rregulla dhe tarifa lokale. Plani pritet të fitojë miratimin në fund të Shtatorit. Qeveria ka financuar disa kërkime akademike që kanë hapur rrugën për teknologjitë komerciale.

Fondacioni Kombëtar i Shkencës, po koordinon një përpjekje për të ndërtuar shtretër testimi për 5G dhe gjeneratat e ardhshme të rrjeteve pa tel. Thyaga Nandagopal, ish-studiues në Bell Labs, i cili është drejtor në fondacion, po udhëheq projektin, në të cilin kompanitë, akademikët dhe agjencitë qeveritare do të mund të testojnë 5G dhe aplikacione të tjera të rrjeteve celulare në të njëjtën kohë.

Rreth 30 kompani amerikane, evropiane dhe aziatike kanë ofruar 50 milionë dollarë kapital dhe pajisje gjatë shtatë viteve të ardhshme, ndërsa qeveria e SHBA është zotuar të investojë edhe 50 milionë dollarë.

Në New York, një vend i financuar nga NSF i drejtuar nga institucionet akademike, duke përfshirë edhe Universitetin e Kolumbias, synon të fillojë një fazë të vogël pilote deri në fillim të Janarit. Ekzekutivët në Huawei kanë kërkuar gjithashtu të kalojnë pritshmëritë e rrjetit 5G.

Para një auditori analistësh, në një takim vjetor në selinë e Shenzhen në Prill, zoti Xu, kryetari i Huawei, tha se e gjithë industria dhe gjithashtu qeveritë në mbarë botën e kanë konsideruar rrjetin 5G shumë të lartë, në atë masë që do të jetë një infrastrukturë dixhitale për gjithçka.

“5G është një projekt i tillë strategjik i rëndësishëm për Kinën sepse nëse ata ia dalin me 5G, ata do të kenë arritje pozitive edhe për 6G, 7G, 8G.” /PCWorld Albanian