Idealet madhore vs interesat minore

Prof.Dr. Rrahman Ferizi

Bashkimi apo unifikimi është një koncept kompleks në shoqërisë njerëzore.

Idealet që i bashkojnë njerëzit, pavarësisht dallimeve mund të jenë; një besim i përbashkët në drejtësi, barazi ose një kauzë e veçantë.

Megjithatë, interesat meskine, si postet dhe paratë, ndonjëherë mund të krijojnë një hendek midis individëve ose grupeve, veçanërisht kur ka pabarazi dhe dallime në kapitale ose interesa financiare konfliktuale. Kjo dinamikë regresive shfaqet në mënyra të ndryshme, nga debatet socio-filozofike në lëvizjet shoqërore deri te marrëdhëniet ndër-personale. Andaj si historikisht ashtu edhe aktualisht dallimet ekonomike mund të përforcojnë divergjencat dhe ndarjet në klasat ekzistuese ose të krijojnë të reja, madje edhe mes atyre që ndajnë vlera ose qëllime të përbashkëta.

ÇFARË JANË IDEALET?

Idealet janë parime ose standarde sjelljeje që konsiderohen të admirueshme, të dëshirueshme dhe për të cilat ia vlen të përpjekët dhe sakrifikohet. Ato shpeshëherë përfaqësojnë aspiratat më të larta të individëve ose shoqërive. Idealet mund të përfshijnë një gamë të gjerë konceptesh, të tilla si drejtësia, barazia, liria, dhembshuria, ndershmëria, integriteti dhe përsosmëria altruiste në përspektivë.

ÇKA SYNOJNË IDEALET ?

Drejtësinë: Besimi në trajtim të drejtë të individëve dhe shoqërisë si dhe barazi sipas ligjit.

Barazinë: Konceptin se të gjithë njerëzit duhet të kenë të njëjtat të drejta, mundësi dhe trajtim, pavarësisht nga faktorët dytësor si raca, gjinia ose statusi socio-ekonomik.

Lirinë e plotë: Nocioni që individët duhet të kenë aftësinë për të vepruar dhe për të bërë zgjedhje brenda kornizave ligjore pa kufizime ose imponime të jashtëzakonshme.

Dhembshurinë dhe altruizmin: Vlera e ndjeshmërisë dhe mirësisë ndaj të tjerëve, veçanërisht atyre që nëpërkëmben dhe janë në nevojë.

Ndershmërinë: Angazhimi për dinjitetin dhe integritetin në të gjitha veprimet dhe ndërveprimet socio-ekonomike, kulturore e politike.

Integritetin: Respektimin e parimeve morale dhe etike, edhe kur kanoset përballja me sfida.

Përsosmërinë: Kërkimi i cilësisë ose arritjeve të jashtëzakonshme në përpjekjet e secilit individ duke u përpjekur për të ndërtuar një shoqëri me dinjitet dhe vlera universale, jo individ gjysmagjel dhe shoqëri konsumatore e miopike, shoqëri e turmave dhe inercioneve ndaj instikteve. Idealet në një shoqëri dhe komb shërbejnë si parime udhëzuese që formojnë sjelljen, vendimet dhe normat shoqërore. Ato mund të frymëzojnë individët si një fanar ndriçues në detin e errët të egozimit dhe eksploatimit shtazarak.

Lum për kombet që punojnë të mbjellin te shoqëria e tyre ideale dhe aspirate të drejta, padyshim se vetem ato do të kenë një të ardhme të garantuar dhe do të realizojnë arritjet personale dhe kolektive, do të krijojnë historinë e nuk do të mbetën në shportën e histerisë.

Përgatiti: Rrahman FERIZI