Shumë sëmundje mund të shkaktohen nga konsumimi i disa ushqimeve, ku për këtë shqetësim në një intervistë për CNN mjekja Leana Wen tregon se si mund të mbrohemi.
Mjekja tregon simptomat e para të helmimit, si parandalohet dhe çfarë e shkakton atë.
Intervista:
Çfarë është helmimi nga ushqimi? A është e njëjta gjë si një infeksion ushqimor?
Leana Wen: Këto dy terma shpesh përdoren në mënyrë të ndërsjellë. Kur njerëzit sëmuren nga ushqimi që konsumojnë, kjo është përgjithësisht për shkak të infeksioneve që ndodhin pas gëlltitjes së ushqimit ose pijeve që janë kontaminuar me organizma infektivë si bakteret, viruset ose parazitët. Sëmundja e shkaktuar nga ushqimi përfshin gjithashtu reaksionet alergjike dhe rrethana të tjera në të cilat ushqimi është bartës i alergjenit ose toksinës.
Cilët janë organizmat më të zakonshëm që shkaktojnë infeksione ushqimore?
Wen: Norovirusi është patogjeni më i shpeshtë i implikuar në infeksionet ushqimore në Shtetet e Bashkuara. Ky është një virus shumë ngjitës. Mund të përhapet përmes ushqimit dhe pijeve. Virusi gjithashtu mund të përhapet nga personi në person duke ndarë enët me një person të infektuar. Patogjenë të tjerë të zakonshëm që shkaktojnë sëmundje të shkaktuara nga ushqimi përfshijnë bakteret si salmonela, kampilobakter, listeria dhe E. coli, dhe parazitët si toksoplazma.
Cilat janë simptomat më të zakonshme?
Wen: Simptomat e zakonshme përfshijnë të vjella, diarre dhe dhimbje barku. Në varësi të organizmit, individi mund të ketë edhe ethe, dhimbje trupi dhe simptoma të tjera të ngjashme me gripin.
Kur dikush duhet të shkojë te mjeku nëse mendon se ka një sëmundje të shkaktuar nga ushqimi?
Wen: Shumica e sëmundjeve të shkaktuara nga ushqimi mund të trajtohen në shtëpi dhe të zgjidhen vetë. Është e rëndësishme të pini shumë lëngje dhe të parandaloni dehidratimin.
Arsyet për të kërkuar ndihmë mjekësore përfshijnë pamundësinë për të mbajtur marrjen e lëngjeve për shkak të të vjellave ose diarresë së rëndë dhe shenjat e dehidrimit të tepërt, të tilla si ndjesia e marramendjes kur qëndroni në këmbë, urinimi i ulur, temperatura e lartë, diarre e vazhdueshme që zgjat më shumë se tre ditë dhe diarre me gjak.
A mund të flisni konkretisht për E. coli dhe Vibrio vulnificus, dy bakteret që kanë qenë në lajme së fundmi?
Wen: E. coli jeton në zorrët e njerëzve dhe kafshëve. Shumica e formave të baktereve janë të padëmshme, por disa mund të shkaktojnë sëmundje. Ekziston një lloj i veçantë E. coli i njohur si E. coli që prodhon toksina Shiga, ose STEC, që është implikuar në shpërthime të rënda të sëmundjeve ushqimore. Individët e ekspozuar mund të kenë diarre të përgjakshme dhe madje edhe dëmtim të veshkave.
Bakteret Vibrio shkaktojnë rreth 80,000 sëmundje në mbarë vendin çdo vit.
Cilat janë disa gabime të zakonshme që bëjnë njerëzit në përgatitjen e ushqimit që mund të jenë të rrezikshme?
Wen: Mospjekja e mishit është një problem i zakonshëm dhe serioz. Organizmat infektivë nuk mund të vriten në temperatura më të ulëta. Një problem tjetër i zakonshëm është neglizhenca për të larë perimet dhe frutat. Edhe nëse do t’i qëroni, fillimisht duhet t’i lani nën ujë të rrjedhshëm.
Po mbetjet? A janë të sigurta për t’u ngrënë?
Wen: Ushqimi që prishet nuk duhet të lihet jashtë për më shumë se dy orë. Nëse temperatura rreth jush është mbi 90 F (32,2 C), ushqimi duhet të ruhet në frigorifer brenda një ore.
A mund të marrin masa paraprake?
Wen: Njerëzit duhet të jenë tepër të kujdesshëm, pasi kanë potencialin të infektojnë të tjerët. Përveç kësaj, ka disa individë që kanë më shumë gjasa të pësojnë efekte të këqija nëse do të kenë helmim nga ushqimi. Bëhet fjalë për të moshuarit, fëmijët e vegjël, shtatzënat. Këta njerëz duhet të marrin masa paraprake shtesë për të zvogëluar rrezikun e sëmundjeve të shkaktuara nga ushqimi.
