Princi saudit, pritje “si mbret” nga Trump

Princi i Kurorës Saudite Mohammed bin Salman mbërriti në Shtëpinë e Bardhë të martën për bisedime dypalëshe me Presidentin e SHBA-së Donald Trump, të cilat pritet të rezultojnë në nënshkrimin e një game të gjerë marrëveshjesh dypalëshe.

Bin Salman, sundimtari de facto i Arabisë Saudite, u prit me një ceremoni të denjë për një mbret, ndërsa avionët fluturuan në një formacion V mbi Shtëpinë e Bardhë, u qëlluan me armë zjarri dhe luajti Banda e Marinës Amerikane.

Trump përshëndeti bin Salmanin në Hyrjen Jugore përpara se udhëheqësit të hynin në ndërtesë.

Presidenti i SHBA-së dhe princi i kurorës saudite pritet të nënshkruajnë marrëveshje ushtarake dhe ekonomike, duke përfshirë shitjen e pajisjeve të mbrojtjes, bashkëpunimin për energjinë bërthamore civile dhe një investim prej shumë miliardë dollarësh në infrastrukturën e inteligjencës artificiale të SHBA-së.

Vizita pritet gjithashtu të përparojë një marrëveshje për shitjen e avionëve luftarakë F-35, pavarësisht shqetësimeve të Izraelit se kjo mund të minojë dominimin e saj ushtarak në rajon. Të hënën, Trump u tha gazetarëve: “Ne do t’i shesim” avionë F-35 Arabisë Saudite, e cila ka kërkuar blerjen e 48 avionëve.

Nëse Shtetet e Bashkuara ia shesin avionët Arabisë Saudite, kjo do të shënonte një ndryshim të rëndësishëm në politikën amerikane. Marrëveshja mund të ndryshojë ekuilibrin ushtarak në Lindjen e Mesme dhe të vërë në provë kuptimin e angazhimit të Uashingtonit për të ruajtur atë që e quan “avantazh ushtarak cilësor” të Izraelit, si i vetmi vend në Lindjen e Mesme që deri më sot zotëron avionë luftarakë F-35.

Në një zhvillim të lidhur me këtë, gazeta izraelite Yediot Aharonot zbuloi të martën se Izraeli e sheh me shqetësim të madh qëllimin e Shteteve të Bashkuara për t’i shitur avionë F-35 Arabisë Saudite. Gazeta citoi një dokument që thoshte se “supereariteti ajror izraelit në Lindjen e Mesme varet nga ruajtja e aksesit ekskluziv në avionët e fshehtë të gjeneratës së pestë (avionët luftarakë F-35).”

Zyrtarët e Forcave Ajrore Izraelite kanë konfirmuar se sistemet e avancuara të zbulimit, përpunimit të të dhënave dhe rrjetëzimit të F-35 i japin Izraelit një avantazh të pakrahasueshëm në rajon. Operacionet me rreze të gjatë veprimi të kryera nga flota izraelite F-35 mbështeten në këtë avantazh ekskluziv, duke mundësuar misione të fshehta shumë përtej kufijve të Izraelit.

Përveç pajisjeve ushtarake, princi saudit i kurorës po kërkon garanci sigurie, teknologji të inteligjencës artificiale dhe përparim në një marrëveshje bërthamore civile.

Në këtë drejtim, Dennis Ross, një ish-negociator i SHBA-së për Lindjen e Mesme, i cili tani punon në Institutin e Uashingtonit për Politikat e Lindjes së Afërt, tha se Trump dëshiron të zhvillojë një marrëdhënie shumëplanëshe që e mban Arabinë Saudite jashtë orbitës së Kinës.

Sipas Reuters, Trump pritet të ushtrojë presion mbi Princin Mohammed që t’i bashkohet Marrëveshjeve të Abrahamit dhe të normalizojë marrëdhëniet me Izraelin, por Arabia Saudite ngurron të ndërmarrë një hap kaq të madh pa një rrugë të qartë drejt krijimit të një shteti palestinez, një qëllim që është vonuar ndërsa rajoni përballet me pasojat e luftës së Izraelit në Gaza.

Trump gjithmonë e ka parë bashkimin e Arabisë Saudite me Marrëveshjet e Abrahamit si një gur themeli për arritjen e paqes më të gjerë në Lindjen e Mesme.

Një zyrtar i lartë i Shtëpisë së Bardhë tha se ishte jashtëzakonisht e rëndësishme për Trump që Arabia Saudite t’i bashkohej Marrëveshjeve të Abrahamit gjatë mandatit të tij dhe se ai po rrit presionin në këtë drejtim. /tesheshi